De ECB waarschuwde wederom afgelopen week dat beleggers in hun ‘hunt for yield’ minder oog hebben voor het risico dat men loopt, terwijl het extra rendement - voor het nemen van extra risico - in de meeste sectoren inmiddels al behoorlijk is gedaald.

Maar de ECB is niet de enige die waarschuwt voor de huidige situatie op de financiële markten. Bank of America Merrill Lynch waarschuwt voor een beurscrash in hun nieuwste gepubliceerde ‘Thundering World’. In de outlook van de bank neemt Merrill Lynch geen blad voor de mond en wijst erop dat in 1987 de sterk stijgende prijzen voor high yield het waarschuwingsschot vormden voor de beurscrash in de tweede helft van datzelfde jaar. Iets later gebeurde precies datzelfde in de periode 1995 tot en met 1999 als vooraankondiging van de ‘techbubbel’ rond 2000.

Daarnaast maakt de bank korte metten met de enigszins opgeblazen angst voor inflatie. Immers is het juist deflatie waar we ons eerder zorgen om moeten maken. De arbeidsmarkt is zeer zwak en er wordt verwacht dat er op korte termijn geen verandering in zal komen. Merrill Lynch adviseert om in de huidige periode waarin de excessieve beschikbaarheid van cash en liquiditeiten de financiële markten ongekend stuwen, te focussen op vastgoed en grondstoffen.

Hoe dan ook, beleggers kiezen op dit moment liever voor het aanhouden van cash en wachten onrustig af welke dominosteen als eerste zal vallen. Volgens de jongste versie van de Bank of America Merrill Lynch - Fund Manager Survey houden beleggers het hoogste bedrag aan cash in de afgelopen twee jaar achter de hand. Veel beleggers hebben de aandelen in hun portefeuille drastisch afgebouwd. Blijkbaar wordt er dus ook door beleggers gerekend op een stevige correctie op de beurs, waarbij de markt zich afvraagt waarom de economische opleving niet krachtiger verloopt.

Analisten vragen zich - niet geheel onterecht - af of dit het begin is van het lang gevreesde verlies van vertrouwen in de Amerikaanse munt en financiële situatie. De dump van Amerikaanse staatsobligaties valt samen met de recentste, tegenvallende werkloosheidscijfers in de VS, een ware stroom van negatieve ontwikkelingen in China en de spanningen tussen het Westen en Rusland ten aanzien van de situatie in Oekraïne. Toch zijn er al maanden aanwijzingen voor een komende nieuwe financiële crash, die veel ernstiger kan zijn dan die in 2008. Zo leenden effectenmakelaars op Wall Street in januari reeds een recordbedrag van $ 551,3 miljard om aandelen te kopen. Het is zeker niet het enige verontrustende signaal van enorme oververhitting op de financiële markten. Ook de problematische beursgang van talrijke onrendabele en speculatieve ondernemingen, het enorme aantal aandelenrecords en het ongewoon hoge aantal aandelen dat hedgefondsen aan- of juist verkopen duiden op oververhitting van de financiële markten.

Het is natuurlijk niet direct op de eerste plaats goud die als belangrijkste grondstof wordt aangewezen om nu in te stappen. Maar we weten allemaal dat dit juist positief is. Immers, zodra de overige grondstoffen, zoals olie belangrijker worden zal goud zeker niet achter blijven. En laat het nou net olie zien die de gemoederen ook behoorlijk bezig houdt. Beleggers zijn bang dat de situatie in Irak ook vergaande gevolgen zal hebben voor de financiële markten.  Gezien Irak de op 6 na grootste olieproducent ter wereld is, is het maar de vraag of het in deze omstandigheden überhaupt in staat zal zijn om huidige olieproductie te blijven opvoeren. Het is niet hierdoor niet ondenkbaar dat de olieprijzen de komende jaren zullen stijgen.

Wel moet daarbij een kanttekening gemaakt worden dat dit vooralsnog niet het geval is. De oorlog wordt met name in het noorden gevoerd terwijl de grootste olieproducerende regio’s zich in het zuiden van het land bevinden. Maar wordt olie aangetast, dan zal dat direct ook effect hebben op de stijgende energieprijzen en dalende bedrijfswinsten tot gevolg. Een schok in het olieaanbod kan een extreme bedreiging zijn voor de markten. Stijgende energieprijzen vormen dan direct een groot risico voor de Amerikaanse groei door dat de koopkracht van Amerikaanse consumenten en bedrijven achteruit zullen gaan.

Zo gek is het advies van Merril Lynch nog niet om nu te focussen op grondstoffen. Ook de bank HSBC schrijft in haar outlook van deze maand te verwachten dat de grondstoffen voor de komende tijd de mooiste ontwikkelingen zullen laten zien. Maar zij benaderen het wel vanuit een andere hoek.

In mei won de hervormingsgezinde Narendra Modi de Indiase verkiezingen. Verwacht wordt dat hij de grote vaart gaat zetten om investeringen in infrastructuur en huisvesting op te schroeven. Als ze dat daadwerkelijk kunnen realiseren zoals China dat 10 jaar geleden heeft gedaan, dan is het niet heel moeilijk om te voorspellen wat dit met de Indiase economie zal doen. Logischerwijs zal dit de basis kunnen vormen voor een langdurige rally in grondstoffen.

Daar komt bij dat we naast de investeringen in infrastructuur en huisvesting vooral rekening moeten houden met het effect van de enorme populatie in India. Immers wonen er in India ruim 1,29 miljard mensen. Het is dan niet moeilijk voor te stellen dat juist dat gegeven, een snelle toename van het grondstoffenverbruik per hoofd van de bevolking- een gigantische impact op de wereldwijde vraag zal hebben.

En voor nu? Nu is er in elk geval belangrijk nieuws in de platinamarkt te noemen. Op woensdag werd  bekend dat er eindelijk een loonsverhoging is afgesproken voor de Zuid-Afrikaanse mijnwerkers in de platina industrie. Aanvankelijk werd gedacht dat dit ook tevens een einde betekent voor de hoge platinaprijzen, waardoor de koersen ook iets meer dan 1% daalden. Echter verwachten analisten dat we ons voorlopig nog geen zorgen hoeven te maken. Immers hebben de mijnen meer dan 5 maanden stilgelegen waardoor het praktisch gezien nog wel een hele periode zal duren voordat de productie weer op het oude niveau zal staan. Door de stakingen is er ruim 1 miljoen troyounce minder gedolven (goed voor 1/5^e van de totale wereldproductie gedurende een heel jaar).

Daar komt bij dat verwacht wordt dat 6% van de ruim 70.000 stakende mijnwerkers niet terug zal keren naar hun werkplek. En de verliezen van de 3 grootste mijnbedrijven (Anglo American Platinum, Impala Platinum Holdings en Lonmin PLC) is inmiddels opgelopen tot $2,2 miljard. Ook dat zal nog wel even duren voordat de bedrijven deze gigantische financiële tegenslagen weer te boven zijn.

Sterker nog, nu met de salarisverhogingen en met de historisch hoge verliezen zijn eerder hogere koersen te verwachten. Dus daarmee zit het voorlopig ook nog wel snor.