Helikoptergeld is geen fictie meer maar een feit
28 februari 2020
De centrale banken in de wereld reageren op een voorspelbare manier op de uitbraak van het corona-virus, namelijk nog ruimer beleid in het vooruitzicht leggen.
De president van de ECB lanceerde onlangs de doorlichting van haar strategie en riep de inwoners van de eurozone op ideëen en opmerkingen in te sturen. De bank heeft zelfs een speciale site daarvoor opgetuigd. Ik heb onder meer enkele vragen.
- Hoe groot is de kans dat bedrijven meer zullen investeren, laat staan fors meer investeren, als de rente van historisch zeer laag naar marginaal nog ietsje lager gaat?
- Hoe groot is de kans dat mensen vaker naar restaurant/bioscopp/atractiepark et cetera zullen gaan bij een nog ruimer monetair beleid?
- Hoe groot is de kans dat mensen bij een nog ruimer monetair beleid minder zullen gaan sparen?
- Hoe groot is de kans dat mensen bij een nog ruimer monetair beleid meer zullen gaan lenen om uit te geven (bijvoorbeeld vaker naar restaurant etc te gaan)?
Mijns inziens hebben al die vragen hetzelfde antwoord: 0 procent.
De kans dat de centrale banken nog meer onconventionele middelen van stal halen en de reeds ingezete langer laten doorgaan, daarentegen, lijkt me zo goed als 100 procent. Het zal me niet verbazen als de economische schade uit de periode jan tot en met april 2020 na de zomer ingehaald wordt, mede door een ruimer begrotingsbeleid in eurozone, met een nog ruimer monetair beleid als enige permanente gevolg van het corona-virus.
En dan zijn er nog de overheden. De kans dat zij een duit in het zakje doen, neemt door de uitbraak toe. Sommige overheden gaan daarin heel ver.
Op 21 november 2002 sprak de toenmalige Fed-voorzitter Ben Bernanke in Washington. Zijn toespraak ging over hoe de autoriteiten in de VS ervoor kunnen zorgen dat deflatie geen post vat in het land.
Als één van de middelen noemde hij een belastingverlaging gefinancierd door de centrale bank, want neerkomt op geld strooien uit een helicopter. Toen, in 2002, was dat het minst een serieus voorstel en vooral een metafoor voor overheden die geld gaan uitdelen aan eigen onderdanen.
Fast forward naar 2020 en wat ooit een metafoor was, is inmiddels werkelijkheid geworden. In Hong Kong krijgen alle volwassenen éénmalig ruim 1.000 euro om uit te geven.
Dat zogeheten helikoptergeldbeleid – zo genoemd omdat befaamde Amerikaanse econoom Milton Friedman in zijn boek ‘The optimum quantity of money’ uit 1969 gekscherend schreef over een experiment waarbij overheden geld uit een vliegende helikopter strooien over het land – is nog een voorbeeld van wanhoopspogingen van de overheden economische groei aan te jagen. Gepraat van mainstream politici over MMT, de moderne monetaire theorie, in de VS, is niets anders dan een mondiaalachtige variant van het helikoptergeldbeleid.
Als je zo tegen de situatie aankijkt en je neemt middellange en lange termijn in ogenschouw, dan vermoed ik dat de kans dat edelmetalen duurder zullen zijn dan nu groter is dan dat ze minder waard worden.
Picture source: flickr.com