Inflatie in de VS loopt verder op

Het belangrijkste macrocijfer van deze week kwam uit de Verenigde Staten. De inflatie steeg in november voor de tweede maand op rij. Ten opzichte van een jaar geleden gingen de prijzen met 2,7% omhoog, vergeleken met 2,6% in oktober en 2,4% in september. Deze cijfers liggen nog steeds boven de doelstelling van de Federal Reserve (de Amerikaanse centrale bank), die streeft naar een inflatie van 2%.

Als we de beweeglijke prijzen van voedsel en energie uit het inflatiecijfer halen – een maatstaf die kerninflatie wordt genoemd – komt de inflatie uit op 3,3%. Dit is al drie maanden op rij hetzelfde niveau, en duidelijk hoger dan de totale inflatie.

Ondanks de hogere inflatie verwachten beleggers dat de Federal Reserve op 18 december, tijdens de laatste rentevergadering van dit jaar, de rente opnieuw zal verlagen. Kort na de bekendmaking van de inflatiecijfers steeg de kans op een renteverlaging, zoals die door de markt wordt ingeschat, naar meer dan 96%.

Waarom verlaagt de Federal Reserve de rente?

De reden voor een mogelijke renteverlaging, ondanks de hogere inflatie, is dat de huidige rente relatief hoog is en daarmee de economische groei afremt. Nu de Amerikaanse economie tekenen van afkoeling vertoont, willen Fed-voorzitter Jerome Powell en zijn collega’s de rente naar een ‘neutraal niveau’ brengen. Dit betekent dat de rente niet te hoog is om groei te beperken, maar ook niet te laag om inflatie te laten oplopen. Het risico van een nieuwe recessie speelt hierin een rol.

Een renteverlaging kan echter de inflatie opnieuw aanwakkeren. Dit risico zagen we de afgelopen dagen ook terug in de goudprijs, die weer steeg na een kleine correctie.

Centrale banken kopen meer goud

Een andere reden voor de opleving in de goudprijs is dat centrale banken wereldwijd in oktober veel goud kochten. In die maand kochten zij zelfs meer goud dan in elke andere maand van dit jaar. Vooral centrale banken van opkomende economieën – landen waar de goudreserves nog relatief klein zijn – voegden goud toe aan hun reserves. Geopolitieke spanningen, zoals de nieuwe importtarieven van aankomend president Trump, en een minder positieve houding tegenover de Amerikaanse dollar, stimuleren deze aankopen.

Wereldwijde schuldenberg blijft groeien

Het Institute of International Finance (IIF) meldde onlangs dat de wereldwijde schuld is opgelopen tot 323 biljoen dollar. Dit betekent een stijging van 12 biljoen dollar in de eerste drie kwartalen van dit jaar. Ondanks deze toename is de totale schuld als percentage van het bruto binnenlands product (BBP) licht gedaald. Dit komt omdat de wereldeconomie zelf ook groeit, deels door de aanhoudend hoge inflatie.

De schuld als percentage van het BBP blijft echter hoger dan vóór de coronapandemie. In veel landen, waaronder de VS en Nederland, zorgt inflatie ervoor dat het BBP nominale groei laat zien, wat de verhouding tussen schuld en economie iets verbetert. Toch blijft het totale schuldenniveau wereldwijd een punt van zorg.

Duitsland: industriële sector onder druk

In Duitsland kromp de industriële productie in oktober met 1%, terwijl economen juist een groei van 1% hadden verwacht. Deze krimp was zelfs slechter dan de meest negatieve voorspelling. De Duitse industrie wordt getroffen door hogere energieprijzen, strenge regelgeving en toenemende concurrentie uit China.
 

De Duitse coalitieregering viel onlangs vanwege onenigheid over de zogenoemde ‘schuldenrem’ – een regel die de overheid beperkt in het maken van schulden om te kunnen investeren. Sommige beleidsmakers pleiten ervoor om deze rem tijdelijk los te laten om de economie te stimuleren. Duitsland, samen met Nederland, heeft een van de laagste schuldenniveaus in de eurozone. 

De vraag rijst of dit strikte begrotingsbeleid niet averechts werkt, zeker in economisch zware tijden. Zeker nu Frankrijk onder druk van de financiele markten staat omdat het zijn begroting niet op orde heeft. Het geeft nog maar eens aan hoe groot de verschillen zijn binnen de verschillende lidstaten. Ondertussen blijft de euro gestaag in waarde dalen.