De Amerikaanse economie: een aanzienlijke vooruitgang volgens Janet Yellen
4 april 2016
De lezing die Janet Yellen, de baas van de Fed vorige week gaf in New York, begon heel goed. Al binnen één minuut had ze het namelijk over ‘aanzienlijke vooruitgang’ die de Amerikaanse economie heeft meegemaakt de afgelopen maanden en het afgelopen jaar. Ik zou niet weten hoe je dat als slecht nieuws zou kunnen opvatten. Het was blijkbaar echter alleen voor de bühne want vrijwel meteen daarna regende het waarschuwingen over economische ontwikkelingen en vooruitzichten in VS.
En zo kon het gebeuren dat, ondanks het feit (volgens Yellen dan) dat de Amerikaanse economie dus aanzienlijk vooruit is gekomen, Yellen uitgebreid vertelde waarom de FED de rente nog minder snel dan gepland zal verhogen – hoewel hetgeen wat gepland was niet bepaald ‘snel’ te noemen was.
Doorgaans geldt dat bij een herstellende economie hogere rentes horen, zeker als die in de periode van recessie naar nooit eerder geziene niveaus waren verlaagd.
Het probleem voor de Fed is dat er boven aan het economisch firmament van de rest van de wereld donkere wolken te zien zijn. De groeivooruitzichten voor de wereldeconomie, die toch al niet rooskleurig waren, zijn verslechterd. Daardoor is de kans gestegen dat de Amerikaanse economische groei eronder zal lijden. ‘Daarom moet het rentecomité van de Fed uiterst voorzichtig opereren’, aldus Yellen.
'Uiterst voorzichtig'
Uiterst voorzichtig betekent, vertaald uit de taal van de centrale bankiers, dat je je serieus moet afvragen of de Fed de officiële rente dit jaar nog twee keer zal verhogen, zoals het voornemen van de Fed is (merk op dat het voornemen eind 2015 vier keer was, iets waarvan ik destijds al zei dat de kans op een Elfstedentocht in mijn ogen nog groter was).
Waarom moeten we er rekening mee houden dat de Fed de rente dit jaar nog hooguit één keer zal verhogen?
Om te beginnen, omdat de Fed zelf de weg daarvoor aan het voorbereiden is. Als Yellen zegt, zoals onlangs in New York, dat het maar de vraag is of de recente stijging van de kerninflatie, dat is de inflatie zonder energie- en voedselprijzen, sinds het begin van dit jaar het begin is van een langdurige stijging ervan, dan zegt ze in feite: let maar niet op die stijgende inflatie, wij bij de Fed doen dat immers ook zeker niet.
Als Yellen zegt dat de Fed zeker niet door al zijn instrumenten heen is, voor het geval dat de Amerikaanse economie in een recessie belandt, dan zegt ze in feite: sta er niet raar van op te kijken als we de rente weer gaan verlagen of het opkopen van staats- en bedrijfsobligaties weer van stal halen. En zegt zij in feite niet ook: sta er niet raar van op te kijken als er een nieuwe recessie komt, ondanks alle stimulerende maatregelen die we tegen de Amerikaanse economie gegooid hebben?
Wat in het begin een optimistische lezing leek te worden, is in feite een lezing vol verwijzingen naar onzekerheden, gebrek aan optimisme en vertrouwen geworden.
Wat de conclusie na de lezing van Yellen is, is dan ook dat de Fed de officiële rente langzaam, zeer langzaam zal verhogen. De eerstvolgende vergadering, later deze maand, zal in ieder geval géén moment zijn voor zo een stap.
Om de eerdere vergelijking maar eens te herhalen: ook nu denk ik dat de kans op een Elfstedentocht in april nog groter is dan dat de Fed de rente in die maand zal verhogen.