Dient u goud nu wel of niet aan uw beleggingsportefeuille toe te voegen? Deel III
29 november 2013
Veel beleggers hebben op dit moment een afwachtende houding tegenover goud. Ze wachten totdat de koersen zich stabiliseren en weer een stijgende tendens laten zien. Een vaak gemaakte maar misplaatste opvatting is dat iedereen verwacht dat de koersen pas weer zullen stijgen als het grote publiek weer in de goudmarkt stapt. Niets is minder waar.
Verscheurd beleid binnen EU
We horen steeds vaker -vreemd genoeg- dat we uit de crisis beginnen te komen. Uit de recente verlaging van het renteniveau naar een historisch lage 0,25% blijkt echter dat de Eurocrisis alles behalve opgelost is. Duitsland, Nederland en Oostenrijk stemden tegen deze renteverlaging. De Zuidelijke lidstaten stemden voor. Dit zijn duidelijke voorbeelden van het verscheurde monetair beleid binnen de Europese Unie.
Het grote probleem van de ECB is dat zij maar één monetair beleid kan voeren voor alle Eurolanden. Voor de oprichting van de EU was het zo dat als een land in recessie kwam, de vraag naar producten (en hierdoor ook de vraag naar die munt) in dat land automatisch ook afnam. Dat resulteerde dan tegelijkertijd in dalende prijzen. Importeren werd duurder, terwijl exporteren juist weer aantrekkelijker werd. Met als resultaat dat de vraag naar de producten weer op een natuurlijke manier toenam en de economie weer kon herstellen.
Nu kan de ECB niet anders dan een monetair beleid te hanteren waar eigenlijk geen enkel land voordeel uit behaald. Duitsland heeft een handelsoverschot en heeft hierdoor juist baat bij een stijgende Euro, terwijl
de Zuid-Europese landen vooral een zwakkere Euro nodig hebben. Hierdoor blijven we in een recessie hangen met wellicht erger in het vooruitzicht. Wel heeft de ECB geprobeerd lenen aantrekkelijker te maken door het renteniveau extreem laag te houden om zo de uitgaven te stimuleren. De enige oplossing lijkt door structureel geld van l
anden met een overschot te herverdelen onder de landen met een handelstekort.
Maar laat dat nou net een oplossing zijn waar wij allemaal niet heel gelukkig van worden. En dus voelt de ECB steeds meer druk om te verruimen om de huidige dalende inflatie zo snel mogelijk terug te dringen, voordat het allemaal echt escaleert en de noordelijke lidstaten (niet geheel onterecht) hun eigen plan zullen trekken.
Deflatiemonster
Van oudsher wordt goud als belangrijke hedge op inflatie gezien. Maar wat zou een eventueel deflationair scenario voor goud betekenen? Deflatie betekent dat het vertrouwen in het financiële systeem wegvalt door de waardevermeerdering van valuta terwijl het algemeen prijsniveau daalt. Daar waar een inflatie juist gecreëerd wordt door geldvermeerdering, wordt deflatie juist veroorzaakt door geldvermindering in verhouding tot de hoeveelheid bestaande goederen. Bij deflatie groeit in eerste instantie de koopkracht, wat eigenlijk een positief effect op de economie zou moeten hebben. Echter kan deflatie juist zeer schadelijk voor de economie zijn. Want bij deflatie stellen consumenten hun bestedingen juist uit met de verwachting dat goederen op korte termijn goedkoper zullen worden. Hierdoor komt de economie zwaar onder druk te staan. Door de afname van de omloopsnelheid van de valuta zal de reële rente stijgen, waardoor de economie uiteindelijk in een veel zwaardere recessie terecht kan komen. Dit is precies de reden waarom centrale banken er juist alles aan proberen te doen om deflatie te voorkomen en lage mate van inflatie te handhaven. Doordat de inflatie in Europa afgelopen twee maanden flink gedaald is (en vorige maand zelfs een nieuw dieptepunt bereikte met 0,7%) kunnen we wel stellen dat die doelstelling dus goed mislukt is.
Historisch gezien heeft goud zich tijdens de bekende depressie/deflatie periodes zoals van 1864-1897 en tijdens 1929-1933 ook als waardevast en betrouwbaar bewezen. De goudkoers steeg toen juist omdat goud een van de weinige ‘assets’ was waar mensen nog vertrouwen in hadden. (onderstaande grafiek laat het verloop van goudvraag zien gedurende de genoemde periodes.
Waarom vormt deflatie dan zo’n groot risico? Het grootste risico in een economie wordt gelopen wanneer de rente laag is. Juist doordat de oplopende besparingen door bestedingsuitstel niet tot nog lagere rentestanden kunnen leiden. Op dit moment bevinden wij ons in een financiële depressie waar we waarschijnlijk maar op twee mogelijke manieren uit kunnen komen. Scenario 1 is dat we door economische groei hieruit komen- echter door de hoge schuldposities kunnen de economieën nauwelijks groeien. De ander scenario is dat de ECB staatschulden gaat opkopen, zodat de staatschulden lager worden en geld weer in de economie gestoken kan worden. Bij dit laatste scenario kan de ECB niet anders dan het benodigde geld hiervoor bijdrukken. Duitsland is op dit moment juist fel tegen het bijspringen van de ECB omdat ze eerst willen wachten totdat alle Europese begrotingen op orde zijn omdat het creëren van extra geld niet in verhouding zal staan tot de daadwerkelijke economische groei van de EU. Door deze eis is de kans groot dat de beslissing tot extra stimuleringsmaatregelen door de ECB nog zo lang mogelijk wordt uitgesteld. Niet geheel onterecht is Duitsland heel angstig een herhaling van de vreselijke hyperinflatie zoals zij die hebben meegemaakt na de eerste wereldoorlog in 1922.
Als er namelijk flink meer bijgeprint wordt, is de kans groot dat mensen minder vertrouwen in de valuta krijgen, waardoor speculatie de overhand zal krijgen. En dat er flink wordt bij geprint is zeker!
Door gebrek aan vertrouwen zal de omloopsnelheid van de valuta aanzienlijk vergroot worden doordat mensen sneller geld uitgeven met als de bekende run uit de banken als gevolg. De kans is groot dat goud op dat moment niet meer als grondstof maar als monetaire eenheid gezien zal worden doordat mensen vooral op zoek zullen gaan naar middelen om waarde van hun vermogen vast te houden. Goud kopen is een eenvoudige manier om vermogen te beschermen tegen monetaire onrust en onzekerheden.