Dit is wat ik van Nassim Taleb leerde
20 april 2018
Recent publiceerde Nassim Taleb zijn meest recente boek Skin in the Game. Eerder boekte hij grote successen met zijn boeken The Black Swan en Antifragility. Taleb stond decennialang (sinds de jaren ´80) als trader op de beursvloer (in de ´pit´). Recent had ik het genoegen om gedurende een week de gehele dag door te brengen met deze controversiële en tegendraadse meneer. Wat zijn enkele lessen die een goudbelegger kan trekken uit Taleb´s werk en wat had hij over goud te zeggen? (Het antwoord op de laatste vraag kunt u niet in zijn boeken of elders vinden.)
Antifragiel versus fragiel
Volgens Taleb kan ieder “ding” in de wereld volgens een van drie categorieën ingedeeld worden: fragiel, robuust en antifragiel. Fragiel is datgene dat lijdt onder volatiliteit. Voor robuuste fenomenen, maakt volatiliteit weinig uit. Antifragiele zaken hebben, daarentegen, baat bij volatiliteit.
Laten we een aantal voorbeelden nemen: een porseleinen theekop. Een porseleinen theekop houdt niet van volatiliteit, onzekerheid, verandering, variatie, et cetera. Een porseleinen theekop wilt gewoon in de kast staan, beschermd tegen ieder mogelijk element van verrassing. Als we een financieel vergelijk moeten maken met de porseleinen theekop, zien we bijvoorbeeld (sommige) obligaties of een hypothekenportefeuille van een bank. Ieder maand ontvangt de bank rente. Maar het risico dat er een hoop hypotheken failliet gaan is aanwezig en zelfs groot gegeven de aanwezigheid van de economische cyclus. Daar bovenop kunnen mensen hun hypotheek herfinancieren wanneer de rente (significant) daalt, maar andersom is dat niet het geval. Wanneer de rente stijgt, kan de bank een huishouden met een 30-jaar rente niet dwingen om een hoger rentetarief te nemen. De bank is niet gebaat bij economische volatiliteit of rentevolatiliteit. Zowel de theekop als de hypotheekportefeuille zijn fragiel.
Het tegenovergestelde van fragiel is niet robuust. Volatiliteit schaadt noch baat het robuuste. Als onze theekop van staal was, dan kunnen we het met recht robuust noemen. Robuust is wellicht een Amerikaanse staatsobligatie (of Nederlandse/Zwitserse volgens een Nederlandse fondsbeheerder). Goud valt ook onder deze categorie. U zult nooit 50 keer uw inleg verdienen of toetreden tot de Quote 100 door in goud te beleggen, maar u zult er ook nooit echt de boot ingaan (2013 was het meest extreme jaar ooit voor goud, wellicht, maar met het herstel na 2013 viel ook 2013 mee, zeker vergeleken met een belegging in World Online). Bovendien beschermt goud tegen extreme (monetaire) gebeurtenissen en blijft het betrouwbaar stabiel zelfs wanneer de wereld in brand lijkt te staan.
Maar neem nu, het ander extreem, het kapitalisme: fouten – zeg het faillissement van een enkel bedrijf – maakt het geheel sterker. Ten eerste omdat een faillissement informatie biedt aan de overgebleven partijen, maar te meer omdat het faillissement een manier is om het ´onkruid te verdelgen. Veel andere ecosystemen zijn ook antifragiel. Neem het menselijk lichaam: enige stress en volatiliteit is prima om de spieren sterk te houden. Of om een ander financieel voorbeeld te nemen: out-of-the-money optiestrategiëën of venture capital. Veel kleine gokjes waarvan de downside van tevoren gelimiteerd is en de upside bijna ongelimiteerd. Neem Sequioa Capital bijvoorbeeld: Sequioa Capital belegde in een vroeg stadium in WhatsApp. Er werd in totaal $60 miljoen geïnvesteerd in het bedrijf. Uiteindelijk kocht Facebook het bedrijf voor $19 miljard, waaraan Sequioa $3 miljard verdiende, vijftig keer hun oorspronkelijke inleg.
Kortom, in Taleb's woorden: "The fragile wants tranquility, the antifragile grows from disorder, and the robust doesn't care too much."Taleb’s “barbell-strategie”
Het resultaat van bovenstaande indeling van beleggingen (robuust, fragiel en antifragiel) leidde Taleb tot zijn “barbell-strategie.” Het idee is vrij simpel: vermijd alle fragiele beleggingen, beleg een vast maar kleine percentage van de portefeuille in risicovolle activa (out-of-the-money putopties en/of venture capital of start-ups), zeg 20%. En beleg de overige 80% in robuuste en ultraveilige beleggingen.
Waar belegt Taleb zijn 80% in?
Deels in vastgoed.
Een groter deel in Amerikaanse staatsobligaties (US Treasuries).
En deels in goud.
Desgevraagd vertelt Taleb dat hij goud veracht. Hij haat goud. Ook de goudmarkt op zich kan hem gestolen worden. Maar toch belegt Taleb een groot deel van zijn “veilige” helft in fysiek goud. Goud is de robuuste belegging par excellence. De wereld vergaat en goud zal zijn hoofd boven water houden. Of het gaat fantastisch, maar zelfs dan zal een goudbelegging geen grote verliezen opleveren. Of zoals sommige goudbeleggers terecht opmerken, voor een doorsnee gouden munt kon je vroeger enkele honderden liters wijn krijgen, en voor de huidige waarde van eenzelfde munt is dat vandaag de dag nog steeds mogelijk.
Uiteraard herbalanceert u jaarlijks de portefeuille. Stel u belegt 10% van de portefeuille in risicovolle beleggingen en deze leveren allemaal niks op, dan belegt u het jaar daarop opnieuw 10% in risicovolle beleggingen. Andersom geldt hetzelfde principe: stelt u wint de jackpot met uw riskante beleggingen, dan belegt u het jaar daarop weer slechts 10% van de totale portefeuille in risicovollere activa. Dit principe staat beter bekend als het Kelly-criterium: bij verliezen neem je steeds proportioneel steeds kleinere in plaats van grotere gokjes.
Kortom, een belegging in goud als onderdeel van een groter “veilig” (robuust) gedeelte van de portefeuille, kan u in staat stellen om een klein deel in extreem risicovolle (maar potentieel uiterst lucratieve) beleggingen te investeren: opties, start-ups en andere riskante beleggingen.