ECB completeert monetaire polonaise
8 maart 2019
Gisteren vergaderde het bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB). Het besloot de rente, thans op 0 procent, tot minstens het einde van dit jaar, daarop te houden. Verder opent de bank later dit jaar een speciale leenloket voor commerciële banken. De rentes in de eurozone zullen zeer laag blijven. De euro zakte in waarde en kan zomaar verder verzwakken de komende tijd.
De bestuursleden van de ECB onderwierpen hun verwachtingen over economische groei en inflatie in de eurozone dit jaar en de komende jaren aan een assessment.
Wat is er aan de hand dat de groei van de euro-economie significant vertraagd is en zal vertragen en die weerbarstiger moet worden gemaakt?
Daaruit is naar voren gekomen dat de economische expansie in het euroland significant is vertraagd. De economische groei dit jaar komt niet uit op 1,7 procent zoals de bank in december nog verwachtte, maar op 1,1 procent. In 2020 komt de groei naar verwachting ook lager uit dan in december werd geraamd, namelijk 1,5 procent in plaats van 1,6 procent. In 2021 raamt de ECB dat de economie 1,5 procent aan zal komen.
In het kielzog daarvan ziet de bank de inflatie ook lager uitkomen. De geldontwaarding zal dit jaar 1,2 procent bedragen en in 2020 en 2021 1,5 respectievelijk 1,6 procent. Als die voorspellingen uitkomen, zal het betekenen dat de ECB sinds 1999 in slechts één jaar voldeed aan de doelstelling die de bank kreeg bij de invoering van de euro, te weten de jaarlijkse inflatie onder de 2 procent (tot en met 2003) of onder, maar dicht in de buurt van 2 procent (sinds 2003) te houden. Een naar alle denkbare maatstaven zeer beroerde prestatie.
Alle bestuursleden waren het erover eens: de economie van de eurozone moet weerbaarder worden gemaakt. Om dat te doen, besloot de bank het zogeheten TLTRO-leenloket voor commerciële banken opnieuw open te stellen. Tussen september dit jaar en maart 2021 mogen alle commerciële banken uit het euroland, mits ze voldoende onderpand hebben, die speciale leningen opnemen. Dat gebeurt tegen de gemiddelde officiële rente van de ECB gedurende de looptijd en voor een periode van 2 jaar. Zij moeten dat geld dan wel als wiederweerga uitlenen aan bedrijven en consumenten in de eurozone.
Mario Draghi, president van de ECB, noemde twee soorten stoorzenders, externe en interne. In die eerste groep vinden we de lagere groei van de wereldhandel, die op zijn beurt veroorzaakt wordt door de groeivertraging in China, het economische reilen en zeilen in opkomende landen, protectionisme en de handelsoorlog tussen China en de VS. In de andere hoek van de ring waar de euro-economie raken klappen krijgt dus, vinden we de interne factoren, zoals de auto-sector in Duitsland en de Italiaanse economie.
Hoe lang blijven die stoorzenders actief, is dé one million euro question. Als het antwoord ‘lang’ is, dan is actie ondernemen een must. Verwacht je dat het op een redelijke termijn wel overwaait, dan hoef je als een centrale bank bijvoorbeeld, niets te doen, zeker als je beleid al zeer ruim is om te beginnen. En dus zat iedereen te wachten op wat het ECB-orakel Draghi zou antwoorden. Het verwachte antwoord kwam er echter niet.
Als ik die vraag moet beantwoorden, dan zou ik zeggen dat de ECB deze week te negatief is geweest en dus overdreef met de genomen besluiten.
De handelsoorlog tussen China en de VS lijkt opgelost te worden, deze maand nog.
- Protectionisme is toegenomen vergeleken met enkele jaren geleden, maar in de marge neemt dat niet toe.
- En wat de groeivertraging in China, wat problemen in opkomende landen en een lagere groei van de wereldhandel – de drie hangen nauw samen – betreft: de opkomende landen gaan waarschijnlijk na een beroerd 2018 nu juist een gunstig jaar meemaken. Dit om een aantal redenen, zoals dat de Amerikaanse dollar niet verder aantrekt en de rentes in de VS dalen, wat de centrale banken in opkomende landen de gelegenheid geeft zelf ook monetair te stimuleren.
- Over stimuleren gesproken: China heeft in de afgelopen weken en maanden heel wat stimulerende maatregelen genomen en dat werpt al eerste vruchten af. Het zou mij niet verbazen als door de maatregelen die genomen zijn en genomen gaan worden in China en opkomende landen, de groei van de wereldeconomie later dit jaar positief verrast.
Als ik de uitkomsten van de vergadering van het ECB-bestuur van gisteren probeer te plaatsen in het mondiaal monetair beeld, dan is mijn conclusie dat de ECB volop meedoet met de monetaire polonaise. De Fed, die de polonaise leidt, maakte onlangs een draai van verdere monetaire verkrapping naar een verruiming van het beleid dit jaar. Iets wat vele centrale banken uit alle hoeken van de wereld volgden of aangaven te gaan volgen. Ervaring leert dat als de monetaire ridders een polonaise inzetten, de edelmetalenmarkt gouden tijden tegemoet gaat.