Barman Fed blijft volop drank schenken aan dronken economie
17 december 2015
William McChesney Martin, een van de voorgangers van de huidige Fed-voorzitter Janet Yellen, zei ooit dat het de taak van de Fed is de drank weg te halen juist op het moment dat het feest op gang komt ofwel om de rente te verhogen op het moment dat de economie piekt na een recessie.
Deze week, op de dag precies 7 seven nadat de bank de officiële rente naar 0 procent bracht, verhoogde de Fed die rente naar de range 0,25 – 0,5 procent. Met de opmerking van Martin in mijn achterhoofd is het óf een treurige óf een beangstigende bedoening.
Waarom dat zo? Als we aannemen dat de Fed de spreekwoordelijke drank inderdaad, zoals Martin zei, weghaalt op het moment dat de economie piekt, dan hebben we met zijn allen reden om te huilen. Want als dat volgens alle historische maatstaven uiterst magere herstel van de Amerikaanse economie de piek is van het herstel na de recessie van de afgelopen jaren, dan is de Amerikaanse economie niet alleen behoorlijk, structureel verzwakt door de economische en financiële crisis sinds 2008 maar ook betekent het dat de groei vanaf nu gaat dalen. Met het magere herstel is er niet veel nodig voordat het R-woord weer valt.
Het alternatief is dat de Fed zich niets van Martin’s dictum aangetrokken heeft en de rente níet op het hoogtepunt van het herstel heeft verhoogd. Daar is veel voor te zeggen. Economische groei is in het recente verleden hoger geweest dan die nu is en de arbeidsmarkt in de VS is maanden geleden ook sterk geweest, als we sterk definiëren als ‘meer dan 200.000 nieuwe banen per maand’. Je kunt zelfs stellen dat de arbeidsmarkt al enkele maanden geleden gepiekt is.
Dát zou betekenen dat de Fed veel te laat is begonnen met rente te verhogen. Om in feesttermen te blijven: de feest is bijna afgelopen, de organisatoren beginnen al met opruimen en de Fed, staand ver weg van de drank, zet een kleine stap richting de dranktafel.
Wat het verleden ons leert is dat elke keer wanneer een centrale bank te laat begon met rente te verhogen, dat vroeg of laat tot hoge inflatie heeft geleid. Het zou niet voor het eerst zijn dat er, als we het over historische lessen hebben, geldt dat in het verleden geziene resultaten wel garantie zijn voor een herhaling in de toekomst.
Oh en tot slot: de renteverhoging van de Fed stelt u in staat om commentatoren van die stap die werkelijk niets van de monetaire economie begrijpen er zo uit te pikken. Hoe? Wie de renteverhoging van de Fed van deze week omschrijft als ‘het einde van het tijdperk van gratis geld’, zoals de NOS na het bekendmaken van het besluit van de Fed, moet maar eens een basiscursus monetaire economie volgen.