Op de vraag wanneer de Amerikaanse economie zonder steun zal kunnen, antwoordde hij namelijk met: “Ik begrijp de vraag niet.” Dat antwoord was veelzeggend omdat het wat mij betreft aangeeft dat de Fed elk denkbaar antwoord op die vraag, hoe vaag ook, niet meer geloofwaardig acht nu de Amerikaanse economie krachtig herstelt (Powell zelf zei dat het herstel sterker is dan verwacht), het grootste economische probleem lijkt te zijn dat de economie te snél zal groeien en voortekenen dat de inflatiestijging wel eens níet tijdelijk kan zijn, met de dag toenemen. Dan is het inderdaad nog het beste je van de domme te houden en doen alsof je de vraag niet begrijp.

Al jarenlang geeft de Fed aan de monetaire koers pas te wijzigen als volledige werkgelegenheid is bereikt en de inflatie structureel naar 2 procent of iets meer is gestegen. Dat eerste is bij lange na niet het geval maar de kans dat aan de tweede voorwaarde wel eens binnenkort voldaan kan worden, neemt toe.

Een van de cruciale onderdelen van het Fed-verhaal als rechtvaardiging voor het voortzetten van het huidige beleid, is dat de recente stijging van de inflatie tijdelijk is. Ik vind het frappant dat de Fed hele veel en hoge onzekerheden spot op allerlei gebieden maar om een of andere reden erg zeker is dat de inflatiestijging van dit jaar, tijdelijk zal zijn. Ik vind die hoge mate van zekerheid over de tijdelijkheid van de inflatie ook frappant om een andere reden.

Hout. Maïs. Tarwe. Koper. Aluminium. Cacao. Koffie. Sinaasappelsap. Sojabonen. Suiker. Vlees. Katoen. Noem een grondstof, metaal of de landbouwvariant, en de kans is groot dat de prijs niet alleen aanmerkelijk hoger ligt vergeleken met eind vorig jaar of een jaar geleden maar dat de prijs in jaren niet zo hoog is geweest, soms wel sinds 2010. De prijzen liggen tientallen procenten hoger. In een rapport meldt Bank of America dat het aantal keren dat het woord ‘inflatie’ viel in de gesprekken tussen topmensen van beursgenoteerde bedrijven en analisten, bijvoorbeeld bij de presentatie van winstcijfers, verdrievoudigd is vergeleken met voorgaande jaren.

De producentenprijsindex, zeg maar de index die de prijzen meet die bedrijven betalen voor spullen die zij nodig hebben om de goederen en diensten die zij bieden, te produceren, stijgt inmiddels met ruim 4 procent op jaarbasis, ook al een stijging die we heel lang niet hebben gezien. Het zou zomaar kunnen dat bedrijven hun prijzen opschroeven om winstmarges te verdedigen.

Dat alles baart mij zorgen. De centrale banken zoals de Fed of de Europese Centrale Bank, bagatelliseren de recent gestegen inflatie én de zeer waarschijnlijke stijging in de komende maanden met de opmerking dat het allemaal tijdelijk is omdat elke prijsvergelijking dit jaar met vorig jaar, hoger uitvalt. De reden: vorig jaar was het jaar van de coronapandemie en sluiting van veel winkels en grote delen van de economie. Ofwel: prijzen anno 2021 vergelijken met die in 2020 is misleidend.

Maar stel nu dat dat oplopen van de geldontwaarding níet zo tijdelijk blijkt te zijn, wat dan, was een van de vragen gericht aan Powell. Waar zijn antwoord op de vraag wanneer de economie zonder steun zal kunnen neerkwam op doen alsof je neus bloedt, droop het antwoord op deze vraag van dedain. “Het is onwaarschijnlijk”, klonk het uit de mond van Powell. Hoogmoed, gij heeft een naam en een gezicht! Wat wel met de dag onwaarschijnlijker wordt, is dat het beleid van de Fed zoden aan de dijk zal zetten. Als je aanpak sinds 2007 – 14 jaar geleden inmiddels – niet succesvol is geweest inflatie op te krikken, hoe kan de Fed zo’n mate van vertrouwen hebben dat meer van hetzelfde nu ineens wel zal werken!?

“We zullen ruim op tijd laten weten dat we na gaan denken over wanneer de mate van de monetaire steun te reduceren”, aldus Powell. In de wetenschap dat het lang zal duren tussen zo’n aankondiging en het moment waarop de Fed daadwerkelijk in actie komt, en wetend dat het nog lang zal duren voordat Powell een van zijn toekomstige persconferenties opent met: “ja, wij zijn begonnen met nadenken over nadenken wanneer...”, is het moment waarop de bank het beleid minder ruim gaat maken, zeer ver weg in mijn optiek.

Dat Powell heel vaag was in de beantwoording van een vraag over waarom de Fed, tegen een achtergrond van dalende werkloosheid en sterke economische groei, niet op zijn minst nadenkt over een exit-strategie, is eigenlijk veelzeggend. Ik interpreteer het als dat de economie en de markten in de lucht blijven dankzij de Fed. Als dat de conclusie is, dan is het niet alleen zo dat het lang zal duren voordat de Fed de rente gaat verhogen, de vraag die gesteld mag worden is of het überhaupt in de komende 5 jaar zal gebeuren!

Doen alsof je dood bent, is het advies als een beer je aanvalt. Dat is, als het om een bruine of grizzly beer gaat. Komt een zwarte beer je achterna, dan is doen alsof je dood bent juist het laatste wat je moet doen! Ofwel: vooraleer je besluit wat te doen, moet je eerst kijken naar welke beersoort op je afkomt. Hetzelfde geldt voor inflatie en de Fed: wat bij tijdelijke inflatie prima aanpak is, is precies wat je níet moet doen bij een andere soort prijsstijgingen.