Hoge heren aan finaletafel World Series of Poker
6 september 2013
Ondanks dat er oorspronkelijk hele andere punten op de agenda van de tweedaagse G20-top stonden, gingen logischerwijs verreweg de meeste debatten over Syrië. Niet alleen waarschuwde de Chinese viceminister van Financiën Zhu Guangyao Obama ervoor dat een aanval de wereldeconomie enorme schade zal toebrengen en de olieprijzen zal opjagen, ook schaarde hij zich openlijk achter gastheer Vlad
Hoge heren aan finaletafel World Series of Poker
Ondanks dat er oorspronkelijk hele andere punten op de agenda van de tweedaagse G20-top stonden, gingen logischerwijs verreweg de meeste debatten over Syrië. Niet alleen waarschuwde de Chinese viceminister van Financiën Zhu Guangyao Obama ervoor dat een aanval de wereldeconomie enorme schade zal toebrengen en de olieprijzen zal opjagen, ook schaarde hij zich openlijk achter gastheer Vladimir Poetin die al eerder te kennen gaf bereid te zijn er alles aan te doen om Syrië te beschermen. De BRICS-landen hebben een voorstel ingediend om een noodfonds ter hoogte van $100 miljard te reserveren om de klappen voor de mondiale economie op te kunnen opvangen als de situatie echt escaleert. Bijzonder interessant dat dit voorstel juist vanuit Rusland en China geïnitieerd wordt. Het is inmiddels algemeen bekend dat zij fel tegen een militaire interventie tegen Al-Assad zijn.
De situatie lijkt inmiddels verdomd veel op een finale van de World Series of Poker. De stakes zijn zeer hoog en er wordt een goed stukje gebluft, gecalled en gere-raised door de hoge heren van de G8 (de rest is inmiddels afgehaakt). Het lijkt ertoe te leiden dat de spelers op de river toch all-in moeten gaan. Echter hoef je geen doorgewinterde pokeraar te zijn door te kunnen inschatten hoe de kaarten deze ronde zijn geschud. Immers is het inmiddels algemeen bekend dat het echt niet alleen gaat om een misplaatste machtsmeting tussen de rebellen en president Bashar Al-Assad in Syrië. Het begon al in 2008 toen ’s werelds grootste aardgasexporteur – Qatar - plannen vormde om een gasleiding door Saoedi-Arabië en Syrië te bouwen om te eindigen in Turkije zodat ze de monopolypositie op aardgastoevoer van Rusland naar Europa konden ondermijnen. Europa juichte dit initiatief toe gezien de monopolypositie van Gazprom (Rusland) als enige leverancier aan Europa in hoge prijzen resulteerden. Al snel werden er allerlei samenwerkingsverbanden ondertekend en toezeggingen gedaan vanuit Europa. Rusland was hier uiteraard allerminst blij mee en probeerde op haar beurt een stokje voor de ontwikkelingen te steken. Als gevolg hiervan ondersteunden en financierde Rusland Al-Assad die in Syrië de macht greep en voorkwam dat de pijplijn door Syrië heen zou komen.
Ondanks dat Saoedi-Arabië groot voorstander was van de pijplijn omdat zij zelf meer macht op zich wilden nemen, staken zij op hun beurt een stokje voor de plannen om de leiding door eigen grondgebied te laten lopen. Voor Qatar zat niets anders op dan Koeweit en Irak als bondgenoten in te zetten zodat de plannen toch door konden gaan. Toch bleef Syrië als dwarsligger over waardoor de troefkaart genaamd ‘de rebellen’ massaal ingezet (lees gefinancierd) werden door Qatar & co om Al-Assad proberen af te zetten.
Logisch is het dus dat Rusland openlijk tegen een aanval op Al-Assad is, immers proberen zij hun belangrijke inkomsten te beschermen. Dus waarom dan ook niet dreigen dat de VS in oorlog treed met Rusland in geval van een militaire interventie van de VS in Syrië. Nog logischer lijkt het dat de VS inmiddels veel Europese bondgenoten heeft gevonden in haar zoektocht naar vergeldingsacties gezien Europa al jaren onder de ijzeren greep van Rusland uit proberen te komen. Inmiddels hebben Australië, Albanië, Kosovo, Canada, Denemarken, Frankrijk, Polen, Roemenië en Turkije openlijk toegestemd op de militaire interventie.
En de VS zelf? Zij hebben uiteraard meerdere beweegredenen. Dit is dit een uitgelezen kans om het Iran zeer moeilijk maken (bondgenoot van Al-Assad). Immers draait het allemaal om oliecontracten. Wie de baas wordt over het zwarte goud regeert de wereld…
Daarnaast was het de VS ook een doorn in het oog dat ze de afgelopen jaren aanzienlijk hebben moeten bezuinigen op de defensiepost. Dankzij de oorlog tegen Irak is de Amerikaanse economie opgebloeid. Miljarden dollars, door de regering Bush toen der tijd in de defensie-industrie gepompt, stuwden de economische groei in de VS ieder jaar met bijna 3%. Zonder de enorme bestedingen aan gevechtsvliegtuigen, bommen en schiettuig zou de economische groei slechts een bescheiden 0,7% hebben bedragen. George Bush gaf 44,11 % meer geld uit aan defensie, de grootste stijging sinds de Korea-oorlog uit 1951. Dit stimuleerde de werkgelegenheid en zorgde voor hoge bedrijfswinsten. Aan geld geen gebrek, immers kostte de Irakoorlog de VS naar schatting $2,2 biljoen en daar zijn we allemaal getuige van geweest. Dat het geld niet uit de lucht is gevallen weten we inmiddels ook door de huidige torenhoge staatsschulden van de VS, en dat Obama een nieuwe oorlog niet kan financieren uit eigen zak is een feit. Treurig, want te bedenken is, dat het juíst Obama was die in 2008 gekozen werd door het Amerikaanse volk om definitief een einde te maken aan de oorlog met Irak en Afghanistan… Eén ding weten we zeker: de laatste hand is nog lang niet gespeeld.
Een extra reden die een oorlog alleen maar meer in de hand werkt zijn de oplopende staatsrentes. Doordat de Fed de afgelopen tijd flink heeft gehint op het taperen van QE3 lopen de rentes op Amerikaanse staatsobligaties (met een looptijd van 10 jaar) snel op. Technische analyse laat zien dat de stijging nog niet ten einde lijkt te zijn nu een belangrijke weerstand is doorbroken. Sinds de bodem van juli 2012 (1,5 %) is de Amerikaanse rente verdubbeld. De verwachting is dat de rente de komende weken naar 3,5% en daarna naar 4% zal doorstijgen als het taperen wordt doorgezet. Een flinke extra uitgavenpost voor defensie komt dus zéér goed uit. Het QE programma zal hierdoor weer vol in het leven moeten worden geblazen.
Van sukkeltje van de klas naar Quarterback
Dan over op het economische nieuws. Naast de aandacht die de nieuwsstroom rond de ontwikkelingen in Syrië en het Midden-Oosten vraagt, zijn er ook een stortvloed van economische gegevens vrijgekomen. Centrale banken vergaderden afgelopen week in de Eurozone, het Verenigd Koninkrijk en Japan over het huidige monetaire beleid.
Het verbaasde niemand dat de ECB in Europa haar basisrente op 0,5% ongewijzigd hield. De basisrente heeft immers al een hele tijd geen reële impact meer op de effectieve tarieven in Zuid-Europese landen gehad. En daar komt bij dat de hoge nood op korte termijn enigszins lijkt afgenomen. Immers verkocht Spanje voor €2,4 miljard aan (10-jaars) obligaties tegen een rente van 4,5% (laagste rente in 3 jaar tijd). Ook werd bekend dat het handelsoverschot van de Europese Unie in het tweede kwartaal is gestegen naar €35,9 miljard tov €5,9 miljard van een jaar eerder. De groeiverwachting voor de Eurozone in 2014 schat de ECB in op 1%.
Daar komt bij dat analisten de euro op dit moment als zeer stabiel en betrouwbaar achtten. Volgens het CFTC (Commodity Futures Trading Commission) zijn hedgefondsen niet meer zo bullish over de euro geweest sinds 2011. Niet alleen is de euro na de dollar de meest gehandelde currency wereldwijd, ook zorgen de grote outflow in global funds in emerging-market bonds en stocks voor het veilige-haven appeal. Beleggers vluchtten afgelopen weken immers massaal (met $47 miljard) uit de emerging-markets door de onzekerheden rondom Syrië en zochten massaal naar vervanging. De positieve economische cijfers zorgden ervoor dat de euro die rol snel op zich nam. Hierdoor is de euro als enige munt (naast de dollar) afgelopen half jaar ten opzichte van de 9 grootste munten gestegen en promoveerde de munt van ‘sukkeltje van de klas’ naar een gedegen en gerespecteerde Quarterback.
Ook de Bank of England liet donderdagmiddag de rente op 0,5% staan. De Bank of Japan heeft besloten het monetaire beleid van de bank onaangetast te laten en streeft naar een inflatie van 2% in 2015. Om dit te bewerkstellen wil de bank jaarlijks de monetaire basis met circa €500 miljard laten oplopen middels het opkopen van effecten (zoals bedrijfsobligaties en staatsleningen).
Naast de beslissingen van de centrale banken over het rentebeleid, keek de markt uit naar het banenrapport in de VS voor de maand augustus. Immers zijn de uitkomsten hiervan van cruciaal belang voor de komende Fed-vergadering voor eventuele aanpassingen van het monetaire beleid. Het banenrapport viel op vrijdag licht tegen. Afgelopen maand kwamen er 169.000 nieuwe banen bij, daarbij daalde het werkloosheidspercentage van 7,4% naar 7,3%. Daartegenover stonden wel dat de banengroei van juni en juli naar beneden bijgesteld moest worden.
Goud back on track or not?
Hoe we het ook wenden of keren, goud is op dit moment afhankelijk van de Verenigde Staten. Enerzijds schuilt het gevaar dat de Fed medio september begint met het opkoopprogramma af te bouwen waardoor goud haar rol als hedge op inflatie kan verliezen. Anderzijds wachten we allemaal gespannen wanneer de VS besluit om haar militaire interventie tegen Al-Assad in te zetten. Dit zal juist een stimulerend effect hebben op goud als veilige haven en een inflatiehedge tegen het grote aantal dollars dat bijgeperst zal moeten worden.
Hoe dan ook, door de stijgende onzekerheden hebben beleggers toch afgelopen week 69,1 dollar miljoen in fysieke goud Exchange Traded Commodities gestoken, de sterkste instroom sinds eind maart. De goudprijs liep afgelopen week met 2,3% op.