Je krijgt er blues van…high inflation blues
7 juni 2021
Ketchup. Tandpasta. Kwikzilver. Nee, dit is niet het begin van mijn boodschappenlijstje – zou ook niet weten waar je kwikzilver zo kunt aanschaffen, laat staan waar ik het voor nodig zou hebben – maar onthoud even die drie items.
Inflatie maar dan niet weer een soortgelijke analyse!
Een nogal dure grap
Áls de inflatie er dan eenmaal komt, dan verandert ketchup, qua vergelijking dan, ineens in tandpasta. Karl Otto Pöhl, een voormalig president van de Duitse centrale bank, vergeleek de inflatie ooit met tandpasta omdat als die eenmaal uit de tube is, je die niet zomaar terug in de tube kunt krijgen, aldus hij.
Een pessimist ziet overigens geen tandpasta – die kun je nog terug in de tube krijgen maar vraag niet hoe – maar kwikzilver. Denk aan een ouderwetse thermometer. Als die brak, ontsnapte het kwik dat erin te vinden was. Kwik oprapen is haast onmogelijk en het proberen de druppels met de hand te pakken is gevaarlijk omdat kwik giftig spul is. De druppels gaan na enige tijd verdampen en dan zit er niets anders op dan experts erbij halen om de ruimte te ontsmetten, een nogal dure grap.
50 jaar later
Hetzelfde geldt voor inflatie. Die ontstaat niet meteen nadat aan alle voorwaarden daarvoor is voldaan maar met enige vertraging. En áls die ontstaat en niet tijdig aangepakt wordt, dan zit er niets anders op dan de economische evenknie van het ontsmetten van de economie toe te passen. Ook dat is een dure en langdurige operatie. Paul Volcker, tussen 1979 en 1987 voorzitter van de Fed, was een centrale bankier die ermee te maken kreeg. Ik zie zijn gezicht nog voor me toen ik hem vroeg hoe lastig het was om de inflatie van ruim 15 procent terug in het hok te krijgen. Elke keer als we elkaar spraken, stelde ik hem die vraag en élke keer was aan zijn gezicht af te lezen hoeveel pijn dat kostte.
Wat ik nu zie, is voor een deel te vergelijken met wat zich afspeelde vanaf 1971. Toen waren beleidsmakers namelijk ook overtuigd dat de inflatie niet uit de hand zal lopen als gevolg van hun beleid en áls dat gebeurt, zij die snel en pijnloos terug in het hok zullen krijgen. 1971 is mede daardoor een keerpunt in onze historie, voor mij de reden mijn nieuwe boek zo te noemen, ‘Keerpunt 1971’ (voor de liefhebber: op www.1971.nu staat meer info).
50 Jaar later zijn de centrale bankiers een stap verder gegaan en dansen elke dag hun inflatiedans in de hoop dat morgen de prijzen van alles veel hoger zullen liggen dan vandaag. Als dat lukt, dan zou het me niet verbazen als het liedje High inflation blues van country-zanger Moe Bandy uit 1977 een comeback maakt. Het liedje begint met ‘Tryin’ to make a livin’ it’s harder every day…’ Het hele liedje, een aanrader, is te beluisteren hier https://www.youtube.com/watch?v=gsF9Tn-Xe-M En als je toch al bezig bent, deze van BB King is ook de moeite meer dan waard hoor BB King - 07 Inflation Blues [Live At Nick's 1983] HD