Kondigt de Fed nu al het einde van renteverhogingen aan?
25 september 2017
Dot plot. Naarmate een vergadering van het rentecomité van de Fed met een persconferentie na afloop dichter bij komt, des te vaker zijn die twee woorden te horen onder economen, analisten en beurshandelaren.
Zij refereren daarmee aan het gevoel dat de leden van het comité hebben over wat de Fed moet doen met de officiële rente in de komende jaren. In een grafiek met op de verticale as de officiële rente in procenten en op de horizontale as de tijd, geeft elk comitélid met een puntje aan waar de rente in zijn of haar ogen in elk gegeven jaar op zou moeten staan.
In de laatste editie van de dot plot (zie hieronder) zien we dat vier leden vinden dat de rente dit jaar niet meer omhoog hoeft. Elf leden zijn van mening dat de Fed de rente nog één keer moet verhogen en één comitélid zou de rente graag twee keer verhoogd zien worden. Volgend jaar moet de officiële rente in de VS volgens een ruime meerderheid van het comité iets boven 2 procent uitkomen.
Dat is doorgaans het stuk van de dot plot dat veruit de meeste aandacht krijgt. In mijn ogen vertelt echter juist het stuk voor de jaren 2019, 2020 en verder uit de laatste editie ons iets zeer belangrijks. Dat is, belangrijk voor iedereen die verder vooruit kijkt.
Denkbeeldige lijn
Kijk nog een keer goed naar de dot plot hier boven en probeer de grootste concentratie van punten te verbinden met een denkbeeldige lijn. Als je dat doet, zul je zien dat de lijn langzaam maar zeker omhoog kruipt tussen nu en eind 2020. Mediaan (het middelste punt als we alle punten van hoog naar laag sorteren) komt volgend jaar uit op 2,1 procent om in 2019 naar 2,7 procent te klimmen waarna in 2020 2,9 procent wordt bereikt. En dáár gebeurt dan iets opvallends en veelzeggend!
Het mediane getal voor na 2020 is 2,8 procent, lager dus dan in 2020. So what, denkt u nu wellicht, maakt dat dan wat uit, 2,9 of 2,8 procent? Nou, qua niveau niet. Maar het gaat mij ook niet om het niveau, maar de richting.
Wat het rentecomité van de Fed namelijk impliceert daarmee is dat de huidige operatie van renteverhogingen tot 2020 zal duren, dat het tempo waarmee de rente omhoog zal gaan trager zal zijn dan dat van een slak, dat het gros van de voorgenomen renteverhogingen in 2019 plaats zal vinden (in 2020 zou de rente van 2,7 naar 2,9 procent gaan, dus één renteverhoging) én dat dat het einde van de genoemde operatie zal zijn. Daarna begint de Fed weer met rente te verlagen blijkbaar.Vuurtje gaat niet uit
Dit is om meer dan één reden relevant. In de eerste plaats, en aannemende dat de Fed deze plannen doorvoert, zou het niet verbazen als 2018 en 2019 geen goede jaren worden voor edelmetalen. Áls de Fed inderdaad doet wat de dot plot suggereert, dan zou het zomaar kunnen dan in die jaren de prijzen van edelmetalen behoorlijk dalen. Denk aan goudprijs in de buurt van 1.000 dollar.
In de tweede plaats geldt echter dat een officiële rente van tussen 2 en 3 procent is de VS gewoonweg te laag is uitgaande van 2 á 2,5 procent inflatie en circa 2 procent economische groei per jaar. Om van een beetje neutraal monetair beleid te kunnen spreken, zou de Fed-rente toch echt met een 4 voor de komma moeten beginnen.
Dat op zijn beurt betekent dat het vuurtje onder edelmetalenprijzen bij lange na niet uit zou gaan maar keurig aan de gang zou blijven. Waarom zou dan een daling naar 1.000 in de goudprijs niet verbazen? Bijvoorbeeld omdat op die markt twee soorten kopers bestaan: speculanten en mensen die zich grote zorgen maken over inflatie en het beleid van de centrale banken. Voor de eerste, voor mijn gevoel de groter groep van de twee, is het vooruitzicht op renteverhogingen van de Fed reden voldoende om goud en andere edelmetalen van de hand te doen. De tweede groep kijkt, als het goed is, naar hoe ver de Fed ermee wil gaan.
En dan is er dus nog de periode van na 2020, waarin we, als we de Fed moge geloven, rekening moeten houden met een nieuwe rit omlaag in de Fed-rente. Voor de eerder genoemde speculanten is het vooruitzicht daarop reden voldoende aan boord van de edelmetalentrein omhoog te stappen. Dat is dan iets wat, gezien de omvang van die groep, de prijzen ervan behoorlijk kan opstuwen. Wie het best zal lachen, kunnen dan zomaar diegenen zijn die in loop van 2018 en 2019 daarop voorgesorteerd hebben.
Ok, ok, ik weet het. Tussen nu en het voorjaar van 2018 zal de samenstelling van het rentecomité van de Fed veranderen – de tweede man gaat weg, wie weet zwaait de voorzitter ook af en er komen in totaal zeker vier nieuwe leden bij – laat staan tussen nu en 2020. Al die nieuwe leden kunnen hele andere opvattingen hebben over waarheen de Fed moet met zijn rente. Dat klopt. Ze kúnnen hele andere opvattingen hebben. Maar vergeet niet dat haviken (centrale bankiers die maar wat graag de rente verhogen) onder centrale bankiers een ernstig bedreigde zo niet bijna uitgestorven vogel is. Het kan dat de haviken de Fed overnemen, maar persoonlijk zou ik mijn geld daar niet op willen zetten.