Het Centraal Bureau voor de Statistiek melde afgelopen week dat de werkloosheid binnen Nederland in juli uitkomt op 510.000 personen. Dat is 6,5% van de beroepsbevolking en dit getal stijgt gemiddeld met 9000 personen per maand. De detailhandelsomzet in de VS is in juli met 0,8% gestegen ten opzichte van een maand eerder en gaven de Amerikaanse consumenten in juli in totaal $404 miljard uit. Ook is de inflatie in de VS gedaald naar 1,4% terwijl deze in juni nog 1,7% bedroeg.

De olieprijs steeg tot het hoogste niveau in 3 maandentijd door de sterke daling van de Amerikaanse olievoorraden (meer dan 1%) en nieuwe spanningen in het Midden-Oosten. Goud werd iets duurder doordat de cijfers over de consumentenprijzen in de VS stagneerden, wat de speculaties weer verder voedde dat de FED de Amerikaanse economie gaat stimuleren. Analisten zijn er nog steeds van overtuigd dat goud en zilver, net als vorig jaar, tijdens de nog te verwachten zomerrally naar boven kunnen doorbreken.

Verschuiving papier goud naar fysiek
In een rapport gepubliceerd door de Wold Gold Council werd een duidelijke verschuiving uitgelicht van de vraag naar goud en zilver derivaten naar fysiek edelmetaal. Het vertrouwen in o.a. ETF’s en Tracker’s is de afgelopen jaren behoorlijk afgenomen. In onderstaande grafieken is te zien dat beleggers door de onzekerheid in de financiële markten sinds 2009 ruim 96% meer gouden munten en baren aangekocht hebben, terwijl aankopen in goud en zilver derivaten juist met 73% daalden.

Deze verschuiving is in het licht van de aanhoudende crisis goed te verklaren. Bij ETF’s en Tracker’s zijn beleggers niet opzoek naar fysiek goud, maar naar papieren winsten. De termijn contracten resulteren in 95 procent van de gevallen niet in fysieke levering van goud, maar worden uitgekeerd in contanten. De papieren goudmarkt is dus eigenlijk een valutaderivaat met een compleet ander risicoprofiel dan fysiek goud.

In een klimaat van aanhoudende monetaire onrust bestaat er een groeiend gevaar dat beleggers hun vertrouwen verliezen in het financiële systeem en hun papieren claim op goud in willen wisselen voor fysiek goud. Omdat er veel meer claims uitgeschreven zijn dan dat er aan onderliggend metaal aanwezig is, is de kans in een dergelijk scenario op een run op het onderliggende fysieke goud aanwezig. Het risico wat vervolgens ontstaat, is dat door het ontstane gebrek van vertrouwen in het papieren geld- en kredietsysteem de huidige bezitters van fysiek goud en zilver het fysieke edelmetaal helemaal niet willen verkopen. Omdat er dan geen nieuw goud op de markt vrij komt, kan zelfs de derivaten markt in elkaar storten. De prijs van de derivaten zal dan aanzienlijk dalen terwijl de prijs op fysiek goud en zilver juist explosief zal stijgen. Er zijn dan dus eigenlijk geen nieuwe kopers op de goudmarkt nodig om de prijs van goud te laten exploderen.

Officiële sector
Ook in de officiële sector zijn er, deels onder de rader, aanwijzingen dat fysiek goud zijn eeuwen oude rol als monetair edelmateel weer steeds meer op zich neemt. In 1998 werd goud al in de gehele eurozone vrijgesteld van BTW omdat het gezien wordt als financieel middel. Ook werd in de Europese wetgeving vastgelegd dat deze financiële functie verder gestimuleerd moest worden. Vanaf 2009 zijn centrale banken wereldwijd weer als nettokopers op de goudmarkt verschenen. Afgelopen kwartaal is er voor ruim 160 ton aan goud door centrale banken aangekocht, wat een stijging van 25% is ten opzichte van het record jaar 2011, is toen banken al ruim 455 ton aankochten.

Goud als Tier1 kapitaal?
Vorige maand is bekend geworden dat Fed en twee andere Amerikaanse financiële overheidsinstanties een voorstel hebben gedaan om per 1 januari 2013 goud voor 100% mee te tellen tot het Tier-1 kernkapitaal op de balans van banken. Tier 1 kapitaal is het vermogen dat elke bank, ter dekking van alle uitstaande risico’s en verplichtingen aan moet houden en geeft aan hoe sterk de bank is. Dit voorstel is ingegeven om te kunnen voldoen aan de strengere eisen die worden gesteld aan banken in kader van Basel III.

Op dit moment telt fysiek goud en zilver maar voor 50% mee terwijl riskantere staatsleningen voor de volle 100% mee tellen. Als het voorstel wordt aangenomen betekend dit dat banken net zo goed goud als staatsobligaties kunnen aanhouden als kernkapitaal. Doordat goud in tegenstelling tot staatsobligaties geen “ counterparty-risk” kent wordt het fysieke edelmetaal voor banken zeer aantrekkelijk. Daarnaast zorgt de kredietcrisis ervoor dat de hoeveelheid staatsobligaties met de hoogste kredietwaardering snel afneemt waardoor banken minder onderpand kunnen stallen en nu opzoek zijn naar een ander waardevol onderpand; goud. Ook in Europa is er reeds een lobby gaande door de Londense goudhandelsassociatie LBMA bij de Europese financiële toezichthouders om goud 100% te laten meetellen als het kernkapitaal van banken. In 2011 heeft het Europese parlement reeds besloten dat financiële partijen goud mochten gaan gebruiken als triple-A onderpand bij transacties. Vandaag werd ook bekend gemaakt dat CME clearing goud als onderpand accepteert

De Geldbubbel Wilt u meer lezen over de rol van goud in het financiële universum? Lees dan het recent uitgebrachte boek van Sander Boon (wellicht bekend bij u als gast spreker op de GoldRepublic seminars). Sander Boon beschrijft in zijn boek De Geldbubbel glashelder hoe de economie, politek en geschiedenis samenhangen in zijn analyse van de oorsprong en uitkomst van de financiele crisis. Bestel het boek De Geldbubbel op Bol.com