Komende zaterdag is het precies 200 jaar geleden dat de Nederlandse grondwet het licht zag. Dat betekent dat er al sinds 1814 Nederland een rechtstaat is. In Nederland betekent dat dat alle overheidsorganen gebonden zijn aan het recht, dat alle minderheden rechten hebben, en dat er te allen tijde sprake is van een scheiding der machten. De democratie werd in 1917 door middel van het algemeen kiesrecht definitief ingevoerd.

Ergens tussen Den Haag en de Nachtwacht in, speelde Obama met zijn toespraak hier handig op in door de acties van Rusland in Oekraïne fel te bekritiseren. Obama zette het Russische optreden in scherp contrast met de democratische ontwikkelingen in Europa en de Verenigde Staten en daarbuiten gedurende de afgelopen eeuw.

Maar voordat we weer vervallen in een eindeloos betoog waarom Poetin niet het toonbeeld is van onze westerse maatschappij, mogen we ook blij zijn met de Rus.

Immers zijn wij binnen Europa tot voor kort met name bezig met ons eigen hanengevecht. Pro of contra Europa, we zien passief toe hoe afgelopen maand de kredietverlening aan het bedrijfsleven opnieuw met €13 miljard daalde en hopen dat het gevaar van deflatie vanzelf overwaait. Met ook nog eens de Europese verkiezingen op de stoep, zag het er niet bijzonder rooskleurig uit, maar dankzij Poetin waaien alle winden binnen de Europese Unie eindelijk dezelfde richting uit.

In Brussel wordt er inmiddels druk gewerkt aan een opvangnet voor als daadwerkelijk de gaskraan vanuit Rusland wordt dichtgedraaid. Volgens het laatste nieuws zou daar ook een belangrijke rol voor Nederland bij weggelegd zijn door de gaswinning aanzienlijk te verhogen. Of we daar in Groningen blij mee zullen zijn is een hele andere vraag…

Het rijtje met positieve opsommingen werd dan toch helaas abrupt onderbroken doordat het IMF afgelopen donderdag bekend maakte Oekraïne een lening tussen de 10 en 13 miljard euro te willen verstrekken. En als ze meer nodig hebben dan kunnen ze dat ook krijgen. Het is geen geheim dat de nieuwe regering grote moeite heeft de economie boven water te houden. Inmiddels is wel duidelijk dat dit niet de enige problemen zijn die het land kent.

Het werd bekend dat voormalig premier Joelia Timosjenko Poetin met de dood heeft bedreigd. "Ik ben zelf bereid een kalasjnikov te nemen en daarmee die smeerlap door zijn kop te schieten", zei Timosjenko over Poetin in een afgeluisterd telefoongesprek met Nestor Sjoefritsj van de pro-Rusissche Partij der Regio’s. "Ik zal de hele wereld [tegen Rusland] aanvoeren, zo gauw ik het kan, opdat verdomme van Rusland nog geen brandend veld overblijft". Inmiddels heeft Timosjenko de echtheid van de opnames bevestigd. Wel ontkent ze dat ze in het gesprek de inzet van kernwapens tegen de Russische minderheid in Oekraïne heeft geëist. Zeer geruststellend dus, wetende dat Timosjenko zich gewoon kandidaat stelt bij de verkiezingen van 25 mei aanstaande; dat beloofd wat voor de rest van de steun die Oekraïne van Europa verder verwacht te ontvangen.

Inmiddels is duidelijk dat Rusland zichzelf een beetje in de nesten heeft gewerkt. Niet alleen stagneert de economie, de kapitaalvlucht uit Rusland begint zeer ernstige vormen aan te nemen. Maar zolang nog ruim een derde van het gas van Europa door Rusland wordt geleverd, is Rusland zich verzekerd van een grote stroom van Europees geld.

Maar gelukkig heeft Obama de oplossing voor ons probleem. Obama wil dat de Europese Unie en de Verenigde Staten zo snel mogelijk afspraken maken die de EU minder afhankelijk maakt van Russisch gas. Wat zegt de president, de VS exporteren nu al evenveel schaliegas als de EU nodig zou hebben. De EU zou dus meer schaliegas van de Amerikanen moeten importeren. Gasafspraken tussen de EU en de VS moeten volgen op het vergaande handelsakkoord dat Washington en Brussel willen sluiten. In dit Transatlantic Trade and Investment Partnership is het de bedoeling dat verschillende handelsbelemmeringen tussen de VS en de 18 lidstaten van de EU worden weggenomen en dat er afspraken worden gemaakt die voor beide partijen goed zijn.

De deal moet ervoor zorgen dat de Europese afhankelijkheid van Rusland sneller afneemt. Maar het is dus blijkbaar geen probleem om vervolgens afhankelijk te worden van de VS. Het lijkt er eerder op dat we op dit moment het lijdend voorwerp zijn van een grote verschuiving in de internationale machtsverhoudingen.

Of Poetin zal stoppen bij de Krim en Transnistrië is onduidelijk, maar lijkt steeds onwaarschijnlijker. Analisten vrezen steeds meer dat Putin zal aansturen op een scheuring van Oekraïne in een (Noordwest-)Oekraïens en een (Zuidoost-)Russisch deel.

Van de drie grote pijpleidingen die door Oekraïne lopen, loopt er één volledig door Russisch-Oekraïens gebied. Bij een eventuele verovering van de Russische delen van Oekraïne én aansluiting van Transnistrië zou Rusland niet alleen plotseling een stuk dichterbij Centraal-Europa liggen, maar zouden de Russen ook zonder tussenkomst van Oekraïne (of Wit-Rusland) olie en gas aan de EU kunnen gaan leveren:

Daarnaast zou Rusland met deze verovering effectief Oekraïne afsluiten van de Zwarte Zee-havens en zelf — naast de Turken, Bulgaren en Roemenen — de scepter gaan zwaaien over die zee, alsmede wat er al dan niet door Oekraïne in- en uitgevoerd wordt over de in de Zwarte Zee uitmondende rivieren.

Waar eindigt het allemaal? Niemand zal het weten, maar één ding is zeker: het zal niet pijnloos aan ons voorbijgaan. Want ondanks dat de hoge heren in de politiek ons een zo rooskleurig mogelijk economische toekomst voorspellen zonder verdere conflicten en escalaties, doet u er nu misschien meer dan ooit goed aan om uw vermogen te spreiden over verschillende markten en beleggingstypen waarbij goud een uiterst belangrijk onderdeel van de beleggingsportefeuille dient te vormen.