Afgezien van het feit dat het nogal ongewoon is dat een centrale bankier overheden met enorme begrotingstekorten en een hoge en stijgende staatsschuld oproept nog meer in het rood te staan, is het ook opvallend dat die oproep komt van iemand die de rente nog jarenlang op 0 procent zal houden en verschillende steunprogramma’s opgetuigd heeft waar zo’n beetje alles en iedereen in de VS wel in aanmerking voor komt.

Ik weet niet hoe u er tegenaan kijkt, maar bij mij komt het over als een oproep van iemand die wanhopig is. Net als de kinderen uit de groep van mijn jongste, merkt ook de Fed dat het allemaal tevergeefs is ondertussen, wat je ook doet, je komt niet vooruit. Renteverlagingen en andere maatregelen die voor extra geld in een economie zorgen, doen doorgaans wonderen voor de economische activiteit.

Voor een groot deel komt dat omdat iedereen weet dat die window of opportunity maar kort geopend zal blijven. Anno 2020 weten zelfs vogels in de lucht dat dat raam niet alleen open staat maar met kozijn en al eruit gesloopt is! Anders gezegd: de doorgaans krachtige instrumenten waarover de Fed beschikt, zijn bot geworden.

Alleen kan de Fed dat niet concluderen, want dan riskeert de bank zoveel ellende waarbij coronacrisis kinderspel bij vergeleken zou zijn. De economie en zo’n beetje alle financiële markten hangen aan het Fed-infuus. Een bedrijf dat vandaag met de aankondiging dat de winstgevendheid gegarandeerd zal verdubbelen elk jaar, de komende paar jaar, zou de koers van het aandeel waarschijnlijk zien dálen als op diezelfde dag de Fed zou hinten dat de rente omhoog zal gaan: de vraag ‘wat gaat de Fed doen?’ is de drijfveer op de markten, met onder meer winstvooruitzichten of dat soort factoren hooguit in een bijrol.

De Amerikaanse overheid kan alleen maar gehoor geven aan de oproep van Powell als die zou weten dat de rentes nog heel lang heel laag zullen blijven. En daar hebben we vermoed ik een soort geheime of impliciete gentlemen’s agreement tussen de Fed en de Amerikaanse overheid, waarbij de bank belooft de rentes onder duim te houden. De bank kan niet anders dan elke rentestijging de kop in te drukken zodra die zich voordoet.

De kans is groot dat dat nog een lange tijd zal lukken. Buitenlandse beleggers zijn veel minder geneigd Amerikaanse staatsobligaties te kopen dan voorheen, blijkt uit de cijfers. De Fed moet het overaanbod van schuldbewijzen opdweilen, anders zouden de rentes klimmen. Dat de bank inmiddels de belangrijkste koper, betekent dat de rentes voorlopig laag zullen blijven, wat er ook gebeurt. Niemand die diepere zaken dan een centrale bank heeft immers!

Voorlopig houdt dat ook in dat de kans groot is dat ook de langetermijnrentes in de eurozone laag zullen blijven. Doorgaans zijn de Amerikaanse rentes voor de Europese evenknieën wat de zwaartekracht is voor alles op de Aarde.

Naarmate we onze blikken verder werpen in de toekomst, wordt het minder waarschijnlijk dat de Fed succesvol zal zijn zijn kant van het herenakkoord met de overheid na te komen. Maar dat moment kan wel eens ver in de toekomst liggen. Ondertussen neemt de kwetsbaarheid van de financiële markten en de economie alleen maar toe, met onder meer hoge en toenemende volatiliteit en frequentere forse koerscorrecties.