De lessen van Ray Dalio
29 september 2017
“I know that the key to my success has not been so much what I know as much as how I deal with my not knowing,” schrijft Ray Dalio in zijn pas uitgekomen boek “Principles: Life and Work”. Ray Dalio is missschien wel de meest succesvolle hedgefondsmanager in de geschiedenis. Hij bouwde Bridgewater Associates vanuit een zolderkamer uit tot het grootste hedgefunds ter wereld. Een jaar geleden beheerde hij 150 miljard dollar en had hij 1700 werknemers in dienst. Dalio werd miljardair en verscheen op een prominente plek in de Forbes 500-lijst van rijksten ter wereld. En misschien belangrijker nog voor onze lezers, Ray Dalio belegt 15% van de inleg in zijn "All Weather" fonds in goud. Maar Dalio was niet altijd succesvol. Zo vertelt hij hoe hij in 1982 de Mexico-crisis zag aankomen. Uiteindelijk ging de Mexicaanse staat, zoals hij voorspelde, failliet. Maar tot grote verrassing van Dalio zelf deed de markt exact het tegenovergestelde van wat hij anticipeerde: de aandelenmarkt had juist een bodem bereikt en begon te stijgen, terwijl Dalio een crisis en een beurscrash verwachtte. Hij moest al zijn werknemers ontslaan en 4000 dollar van zijn vader lenen om rond te komen. Sindsdien is de fondsmanager geobsedeerd met het vermijden van fouten. Hier anticiperen we eveneens geregeld op toekomstige gebeurtenissen. Hoe kunnen we de lessen van Ray Dalio gebruiken om de kans te verminderen dat we ons vergissen?
Stresstesten
Ray Dalio ging van denken dat hij het bij het juiste eind heeft tot nadenken hoe hij zeker weer dat hij het bij het juiste einde heeft, een fundamenteel andere insteek.
“Only two things that you need to do in order to be successful. The first is you have to know what the right decisions to make are, and then you have to have the courage to make them. And most people don't have in their head the right decision. And I think one of the greatest tragedies of man is that they hold onto opinions in their heads that are wrong, and they don't go out there and stress test them.”
Maar hoe stresstest je jouw ideeën?
Een van de methoden van Ray Dalio is simpelweg door jezelf te omringen met andersdenkenden. Natuurlijk, je bent zelf verantwoordelijk voor je beleggingsbeslissing. En een beslissing nemen is juist datgene wat voor sommigen een probleem is. Maar door je eigen ideeën en beleggingsthesis open te stellen voor kritiek, terwijl je uiterst eerlijk bent met jezelf (“radical truth”), kan je inzien waar je eventuele denkfouten maakt. Zo beschreef Ray Dalio zijn eerste ervaringen:
“The smartest people who disagreed with me, and to see how they would think about things, to balance my bets better. It taught me a radical open-mindedness. It taught me what you're referring to in the beginning of the book that I'm trying to convey, that the power of radical open-mindedness and an idea meritocracy is such a powerful thing.”
Dalio probeerde deze cultuur van “radicale openheid” en “radicale waarheid” in zijn fonds in te brengen. Het kwam hem ook tot kritiek van buitenaf te staan. De cultuur van Bridgewater Associates zou “kwetsend” zijn. Dalio zelf gaf al aan dat sommigen zich laten meeslepen door deze openheid en gemeen worden. Maar in het algemeen is zijn vraag een terechte: willen we dat anderen ons de waarheid vertellen opdat we correcties kunnen aanbrengen? Ook al doet het emotioneel pijn, en ook al is het niet fijn om kritiek te horen, dan nog ben je beter af als je om kan gaan met deze radicale openheid.
Een andere zeer succesvolle belegger, Seth Klarman, doet iets vergelijkbaars. Hij veronderstelt dat de markt altijd slimmer is dan hem. En daarom moet hij precies weten waarom de markt denkt dat een belegging de huidige prijs waard is. In welk opzicht verschilt hij van mening? Weten anderen iets dat hij niet weet?
Maar zelfs dan maak je nog fouten
Maar zelfs dan is het onmogelijk om fouten volledig te vermijden. De enige fout die je dan niet mag maken is om al je eieren in een mandje te stoppen. Natuurlijk, diversificatie is de gevaarlijke tegenpool. Maar geconcentreerde posities hebben betekent niet dat 100% van je vermogen in één enkele positie zit. Wanneer één enkele positie in staat is om je vermogen te halveren, dan weet je dat je te blootgesteld bent aan deze enkele positie. Honderd procent belegd hebben in goud is misschien te veel van het goede, maar vijfentwintig procent, bijvoorbeeld, is nog steeds zeer geconcentreerd terwijl het risico dat de positie je onderste bovenste keert lager ligt.
Beter te vroeg dan te laat
De oude beurswijsheid “te vroeg zijn is hetzelfde als je vergissen” is niet geheel waar. Je kan beter te vroeg zijn dan te laat. Ik verwijs u graag door naar dit artikel wat ik eerder heb geschreven, waar ik aantoon dat in een decennium de tien beste dagen (met de hoogste positieve dagrendementen op goud) beslissend zijn in het totaalrendement. In andere woorden, als we te vroeg zijn, weten we zeker dat we deze dagen niet missen. Als we echter de markt denken te kunnen timen, dan is de kans groot dat we een of meerdere van deze dagen missen.
Een goed voorbeeld is wederom Seth Klarman: hij herkende al in 1996 (!) de internetzeepbel. Als een gevolg, nam hij het besluit om zijn blootstelling aan de Amerikaanse aandelenmarkt drastisch te verminderen. Voor vijf jaar lang leek Seth Klarman seniel te zijn, zeker toen hij publiekelijk zijn positie verdedigde. Maar vijf jaar later was er een grote beurscrash en haalde Klarman zijn gelijk. Ondanks vijf moeilijk jaren, behaalde zijn fonds, Baupost Group, een uitzonderlijk hoog gemiddeld jaarrendement van 17%. Was het echt zo verkeerd dat Klarman er te vroeg bij was? Uiteindelijk niet.
Tot slot laat ik nog de volgende video achter, waarin auteur Tony Robbins Ray Dalio interviewt.
Auteur Tony Robbins interviewde miljardair Ray Dalio
Leestip:
- Ray Dalio over risico's en hoe goud als hedge kan dienen (artikel in het Engels)
- Meer informatie over goud kopen
Goud heeft zich bewezen dat het als hedge kan dienen in een beleggingsportefeuille. Heeft u nog geen goud gekocht maar u wilt wel spreiden, probeer ons platform uit. Open (kosteloos) een account!
( U kunt al een bestelling plaatsen vanaf 1 gram goud )
