Verschillende analisten gebruiken verschillende spreads. De meest populaire, die ook beschikbaar is op de website van de St Louis Fed zonder gekke fratsen uit te halen, is de spread tussen de 10-jaarse en 2-jaarse Amerikaanse staatsrente. Deze spread daalde afgelopen week tot 58 basispunten, het laagste niveau sinds 2007 (juist ja, vlak voor dé Grote Recessie).

De spread tussen de 10-jaarse rente en 5-jaarse staatsrente wordt ook gebruikt. Die spread daalde tot slechts 26 basispunten en is dus nog maar een haar verwijderd van een negatieve spread (die een omgekeerde rentecurve zou aanduiden).

Dit alles leidt tot steeds meer speculatie op een nieuwe recessie in de financiële dagbladen. Maar, zo zeggen sommige analisten nu, we hoeven ons dit keer géén zorgen te maken om een omgekeerde rentecurve. Laten we voor een moment naar hun argumenten kijken zodat we weten of we ons zorgen moeten maken of niet.

De Fed is natuurlijk al jarenlang bezig aan een enorme rentemanipulatie. De korte rente wordt expres laag gehouden door de Fed, zo zeggen de rentecurve-ontkenners. Hierdoor zegt de rente – die enkel en alleen afhangt van de Fed – helemaal niks meer. Op de rentecurve rekenen om een recessie aan te zien komen is daarom uiterst dom. De wetten zijn veranderd. Een belegger hoeft zich helemaal geen zorgen meer te maken om de rentecurve.

Dat is allemaal leuk en aardig, maar als dit argument zou kloppen, zou het eerder andersom zijn! De rentecurve hoeft niet helemaal om te keren om een recessiesignaal af te geven. Als de Fed de korte rente naar beneden manipuleert, dan is de rentecurve, ceteris paribus, steiler dan normaal. Een afvlakkende rentecurve kan dan al een recessiesignaal betekenen, zonder dat de rentecurve hoeft om te keren.

We komen immers uit een recessieperiode en zitten nu na een periode van herstel weer in de lift naar boven. Meer economische activiteit betekent meer vraag naar krediet en meer vraag naar krediet vertaalt naar hogere rentes.

Dit argument slaat totaal geen hout. De reden is simpel: wanneer de economie zogenaamd verbetert, stijgen de lange-termijn rentes sneller dan de korte-termijn rentes. Hierdoor zou de spread moeten toenemen, niet afnemen. De rentecurve zou steiler worden, niet vlakker.

Maar aan de andere kant stellen deze analisten dat de reden dat de rentecurve afvlakt de renteverhogingen van de Fed zijn. Sterker nog, het is zo goed als volledig zeker dat de Fed deze maand nog een keer de rente verhoogt. Daarom is de dalende rentespread geen probleem.

Dat dit een gek idee is, moet alleen al blijken uit het feit dat de recessie van 2008 ook voortkwam uit een reeks renteverhogingen van, destijds, Ben Bernanke. Die begon in 2005 stapsgewijs de rente te verhogen, vergelijkbaar met wat de Fed onder Yellen vandaag de dag doet. Maar dat betekende niet dat een recessie niet in het vooruitschiet ligt. Ben Bernanke ontketende met zijn renteverhogingen de grootste recessie sinds de Grote Depressie van de jaren ´30 en de rentecurve keerde ´gewoon´ om (de rentespread raakte negatief).

Maar los van dat alles: ook de kortlopende rente kan de Fed niet voor eeuwig manipuleren. Dit blijkt ook uit de volgende grafiek:

In deze grafiek zien we twee curves: de rode curve is de rente die de Fed vaststelt (de Fed funds target rate) en de blauwe curve is de 2-jaarse (Amerikaanse staatsrente), welke we eerder nog gebruikte om een van de spreads te berekenen.

Wat moet direct duidelijk worden?

Dat de kortlopende rente al drie jaar vóór de eerste renteverhoging van de Fed begint te stijgen. En niet zomaar een beetje. Van 0,2% gaat de 2-jaarse rente naar 0,8% in 2016, een verviervoudiging vóór de Fed ook maar überhaupt de rente voor de eerste keer sinds de Grote Recessie verhoogt. Na de eerste renteverhoging daalt vervolgens de 2-jaarse rente, om daarna gelijk te stijgen bij een derde renteverhoging. Maar een vierde Fed-renteverhoging verandert vervolgens weinig aan de 2-jaarse staatsrente.

En de afgelopen maanden? Schoot de rente van 1,25% naar 1,8%! En dat terwijl de Fed zogenaamd in december slechts de rente verhoogt tot 1,5%. Waarom zou de 2-jaarse rente hard doorstijgen als de Fed enkel tot 1,5% gaat verhogen? U raadt het al: de Fed is niet de enige factor die de kortlopende (markt)rente bepaalt.

De thesis dat de korte rente stijgt enkel en alleen vanwege de Fed, moeten we daarom naast ons neerleggen.

De rentecurve is nog steeds even informatief als altijd. De vlekkeloze staat van dienst van deze belangrijke recessie-indicator zal ook ditmaal zich bewijzen. Het is wachten totdat de spreads negatief worden en de rentecurve omkeert. En ook ditmaal zal dat op een recessie op de korte termijn wijzen. Een recessie die al enige tijd in het verschiet lag.

En dat betekent goed nieuws voor goudprijzen, beste lezer. Zeker in tweede instantie. Een nieuwe bancaire crisis betekent goede tijden voor vluchthavens zoals de edelmetalen dat nog altijd zijn.

Aan de andere kant betekent een recessie natuurlijk slecht nieuws voor de aandelenmarkt, waar ik vorige week over schreef. En dat is precies de reden waarom veel (beurs)analisten deze belangrijke indicator weg proberen te rationaliseren met weinig overtuigende argumenten. Want in een bullmarkt is slecht nieuws absoluut niet welkom.

Het is en blijft hetzelfde liedje als altijd.