Zoals altijd is het ook nu de zaak aandachtig te lezen wat er staat. Dat moeten we eerst doen om als een soort taaldetective vast te stellen waar verschillende termen voor staan. Zo kom ik in de notulen, als de deelnemers worden genoemd, een paar termen tegen. We hebben ‘deelnemers’, ‘een paar deelnemers’, ‘verschillende deelnemers’, ‘vele deelnemers’, ‘meerdere deelnemers’ en ‘een aantal deelnemers’. Dit alles om de gradatie van eensgezindheid binnen het comité over een standpunt aan te geven.

‘Deelnemers’ staat daarbij voor unanimiteit. Zo valt er te lezen dat ‘deelnemers opgemerkt hebben dat de coronapandemie groot verlies van mensenleven tot gevolg heeft gehad’. Je mag ervan uitgaan dat alle comitéleden dat onderschrijven.

Veel deelnemers merkten op dat de steun van de overheid, lage rentes, inhaalvraag en inentingen de consumptie wind in de rug geven. Je mag er dus vanuit gaan dat ‘veel deelnemers’ gelijk staat aan ‘bijna iedereen’. Meerdere dan wel vele dan wel verschillende deelnemers vat ik op als omschrijvingen dat een minderheid iets vond of opmerkte. En als er staat dat ‘een paar deelnemers’ iets te berde brachten, dan zijn dat er waarschijnlijk hooguit 2 of 3 geweest.

Goed, met die taaldetective operatie achter de rug, kunnen we dan naar het echt spannende deel van de notulen gaan kijken. Wat komen we daar tegen?

Nou, bijvoorbeeld dat een paar deelnemers aangaven er rekening mee te houden dat het kan gebeuren dat de inflatie ongewenst te hoog wordt waardoor actie van de Fed nodig zal zijn. Een ruime minderheid dus. Ofwel: een ruime meerderheid van het rentecomité heeft die vrees niet.

Verschillende deelnemers meenden dat het een lange tijd zal duren voordat de doelen van maximale werkgelegenheid en voldoende hoge inflatie bereikt zullen worden. Een aanzienlijke minderheid dus wat inhoudt dat een meerderheid of dat onderschrijft of gewoon onzeker is en de komende tijd de daadwerkelijke cijfers zal afwachten om in te schatten welke kant het op gaat. De Fed heeft in de afgelopen maanden keer op keer aangegeven dat het lang zal duren dus het feit dat een meerderheid er niets over zei, kunnen we opvatten dat ze het ermee eens zijn.

Álle deelnemers waren het eens met het besluit dat de officiële rente op 0 procent zal blijven net zo lang totdat volledige werkgelegenheid is bereikt en de jaarlijkse inflatie enigszins boven 2 procent uitkomt gedurende enige tijd. Het per maand voor minstens 120 miljard dollar kopen van staatsobligaties en andere schuldbewijzen zal doorgaan totdat ‘aanmerkelijke vooruitgang geboekt wordt om de doelen van volledige werkgelegenheid en inflatie te bereiken’. Wat houdt dat concreet in?

Het bovenstaande betekent dat de lat voor tapering, zoals het afbouwen van het opkopen van schuldbewijzen wordt genoemd, lager ligt dan de lat voor renteverhogingen. Maar waar ligt die lat in tijd bezien?

We weten dat de Fed onder volledige werkgelegenheid een werkloosheidspercentage van iets minder dan 4 procent verstaat. Met 6 procent werkloosheid op het moment, zal het nog wel even duren voordat die naar onder de 4 procent is gezakt. Zeker omdat de federale aanvulling van de ww-uitkering á 300 dollar per week in september afloopt. Omdat die aanvulling ervoor zorgt dat veel werklozen een hoger inkomen hebben dan toen ze werkten, zoeken ze niet actief naar een baan. Dat gaat veranderen wanneer die aanvulling in de herfst komt te vervallen. Het zou mij niet verbazen als tegen die tijd de werkloosheid nog langzamer zakt of zelfs iets oploopt. ‘Een aanmerkelijke vooruitgang’ zou minstens een daling van de werkloosheid tot 5 procent inhouden en dat lijkt voorlopig niet te gebeuren.

Op het gebied van inflatie geldt dat de Fed streeft naar iets meer dan 2 procent inflatie gedurende enige tijd zodat het gemiddelde over enkele jaren bezien op 2 procent uitkomt. In de periode 2018-2020 kwam dat gemiddelde uit op 1,6 procent. Als ik aanneem dat de bank zal kijken naar het gemiddelde over 5 jaar, dan moet de gemiddelde inflatie dit en volgend jaar op ruim 2,5 procent uitkomen. Let op: dat is níet het gemiddelde van de CPI-inflatie die in de media wordt vermeld maar een maatstaf waar de Fed naar kijkt, de PCE index, die doorgaans lager is dan de CPI. Bovendien moet de inflatie zónder die tijdelijke en statistische factoren gemiddeld ruim 2,5 procent bedragen.

Hoe groot is de kans daarop? Ik zou er niet echt zeker van zijn. Deels is de inflatiestijging namelijk inderdaad tijdelijk en vergeet ook niet dat waar het statistische effect dit jaar ervoor zorgt dat de inflatie hoger uitkomt, datzelfde effect volgend jaar juist voor lágere inflatie kan zorgen als de olieprijs niet veel verder oploopt en prijzen van grondstoffen volgend jaar vergeleken worden met de hoge niveaus uit dit jaar. Ofwel: grote kans dat de ontwikkelingen op het inflatiefront vanaf het voorjaar van 2022 de Fed voldoende alibi zullen verschaffen de officiële rente met rust te laten.

Concluderend: de Fed zal de komende maanden met wat stoere taal proberen de markt gerust te stellen dat ze haar inflatievechtende veren niet verloren heeft en zal ingrijpen als de inflatie te gortig wordt. Dat zal evenwel vooral als doel hebben de periode tussen nu en weer enige neerwaartse druk op de inflatie begin 2022 te overbruggen.

De belangrijkste zin uit de notulen is in mijn ogen die waar staat dat ‘een aantal deelnemers suggereerde dat als de economie doorgaat met snel te herstellen, het wellicht opportuun kan zijn om binnenkort te beginnen met het praten over een plan om het opkopen van obligaties af te bouwen.’ Een aantal deelnemers, geen meerderheid dus. Áls de economie doorgaat met snel te herstellen. Dat is inderdaad een ‘als’ maar vergeet niet wat dat betekent, namelijk een snellere economische groei dan bijna 6,5 procent waar nu op wordt gerekend. Het moet meer zijn dan dat omdat de Fed al rekening houdt met zo’n percentage. En als dat gebeurt, dan kan het opportuun zijn om te beginnen met praten over taperen. ‘Kán’ opportuun zijn. Te béginnen te praten. Ik weet het niet hoor, maar een centrale bank die oprecht van plan is dat te gaan doen, zou hele andere, krachtigere termen gebruiken. En dan hebben we het alleen over taperen, níet over renteverhogingen.

Nee, wat ik dit en volgend jaar zie is inflatie die in de rest van dit jaar verder stijgt om begin 2022 iets weg te hebben maar per saldo aanmerkelijk hoger blijft dan in de jaren die achter ons liggen. Die zal onderliggend echter niet hoog genoeg zijn voor de Fed op de rem te gaan trappen, lees de rente te verhogen. Ik houd daarom rekening met 0 procent officiële rente tot minstens diep in 2023. Met zoals gezegd hogere structurele inflatie zou in zo’n omgeving per saldo stijging van de langetermijnrentes dit en volgend jaar niet verbazen, zeker gezien de verslechterende overheidsfinanciën in de VS.

Afbouwen van het opkopen van obligaties is te verwachten dit jaar. Maar omdat de situatie fragiel is, de onzekerheid hoe de economie en de markten erop zouden reageren én de Fed enig idee heeft daarover op basis van de renteverhogingen in 2018, zou het mij niet verbazen als die afbouw heel langzaam verloopt en bij eerste het beste signaal dat de economie en de markten dat niet trekken, de Fed ermee zal stoppen.

Die speculatie als ware het dat het een kwestie van tijd is dat de Fed het monetaire beleid minder ruim zal maken, lijkt mij dan ook te overdreven.