Twee scenario's voor Griekenland en wat er ondertussen in China gebeurt
10 juli 2015
Deze week stond in het teken van Griekenland, maar ook China stond volop in het nieuws. De Chinese aandelenbeurs stortte ineen. Het land was in rep en roer. Beleggers werden zelfs geïntimideerd en gearresteerd om de koersdalingen een halt toe te roepen. Wat gaat er zondag in Griekenland gebeuren en wat voor gevolgen hebben de koersdalingen in China voor goud?
Twee scenario's voor Griekenland en de euro
Er zijn wat mij betreft twee scenario's denkbaar op zondag.
- Scenario #1: Grexit om anti-eurosentiment de kop in te drukken
De eurolanden dwingen Griekenland uit de euro en stellen een voorbeeld. Zij hopen dat de daaropvolgende Griekse bankencrisis een afschrikwekkend effect zal hebben op Spaanse en Italiaanse stemmers.
Als Griekenland uit de euro stapt, gaan immers veel Griekse banken over de kop. Een gigantische devaluatie en hoge inflatie is het gevolg, en zelfs een hyperinflatie is mogelijk. Dat laatste hangt af van de reactie van de Grieken op een terugkeer naar de drachme. Hoe groot is hun vrees dat de munt nog meer in waarde afneemt?
Dit scenario heeft weinig tijd nodig om tot wasdom te komen. Ziet u het al voor u? Gepensioneerden die al hun spaargeld zien verdampen, massaprotesten en oproer in de straten. Deze beelden zouden de wereld gaan, met strekkende gevolgen voor het sentiment in andere eurolanden, zoals Spanje. Geconfronteerd met de gevolgen van een exit uit de euro, zullen zij het verlaten van de euro schuwen.
Echter heeft dit scenario een schaduwkant. Het loutere feit dat er een land uit de euro stapt, toont aan dat ieder land uit de euro kan stappen. Rentes kunnen oplopen in de perifere landen, waarna de begrotingstekorten eveneens oplopen, en deze overheden in een 'doodspiraal' belanden.
Als we zondag op een Grexit afstevenen, is het waarschijnlijk dat de goudprijs stijgt. Sommige beleggers overwegen daarom zondag, voordat de markt opent, goud te kopen. - Scenario #2: Eurolanden en Griekse overheid komen tot overeenstemming
Dit is het scenario dat ik het meest aannemelijk acht. De trojka en de Griekse overheid komen alsnog tot een akkoord. Er gaan opnieuw miljarden aan belastinggeld naar de Grieken. Maar in ruil hiervoor dwingt Griekenland een schuldverlichting af van tussen de twintig en dertig procent.
Maar ook dit leidt tot instabiliteit en een vroegtijdig einde van de euro. Want als de Grieken schuldverlichting krijgen, waarom niet de Spanjaarden? Of de Italianen? Of de Ieren? De Portugezen? Toen de Ieren in 2011 bijvoorbeeld zagen dat de Grieken een groot deel van hun schulden niet terugbetaalden, vroegen zij zich hardop af waarom zij dan wel alles moesten terugbetalen. Dat zal ditmaal niet anders zijn.
Na de zomer barst de Spaanse verkiezingsstrijd los. Als Podemos — de Spaanse tweelingbroer van Syriza — inderdaad de grootste partij in Spanje wordt, dan zullen zij ook schuldverlichting willen. Het probleem? Financiële markten, Europese overheden en de ECB kunnen een afschrijving van Spaanse schuld niet verteren.
In dit scenario is het waarschijnlijk dat de goudprijs in eerste instantie hard daalt en wellicht zelfs in dollartermen bodemt.
Er is ook nog een derde scenario mogelijk. In dit scenario besluit de Griekse premier Tsipras de wensen van zijn partij naast zich naast te leggen, de eis voor schuldverlichting te laten vallen en in te stemmen met alle voorwaarden die de trojka Griekenland oplegt.
Het kan zijn dat juist dit derde scenario zich nu achter gesloten deuren voltrekt. De Griekse minister van Financiën Varoufakis is inmiddels afgetreden en vervangen, maar volgens geruchten was hij binnen zijn partij bezig om het parlement te overtuigen de voorstellen van Tsipras te weigeren. Als de hervormingsvoorstellen niet door het Griekse parlement waren gekomen, zou het feest niet doorgaan.
Wat zijn de gevolgen van de Chinese beurscrash voor goud?
Ondertussen is de beurs in Shanghai in een vrije val beland. Sommige menen dat dit leidt tot lagere goudprijzen. Wat is het verband en heeft de Chinese beurscrash inderdaad gevolgen voor ons?
Voordat we ook maar naar de eventuele gevolgen voor de goudprijs kijken, moeten we eerst de context kennen. Chinese beleggers kunnen namelijk niet zomaar overal in beleggen. In tegenstelling tot wij Nederlanders:
- ...mogen Chinezen geen geld in het buitenland beleggen
- ...geldt er een plafond op spaarrentes van Chinese banken die afhangt van de rente van de centrale bank
- ...is het beleggen in bitcoins verboden
- ...hebben Chinezen te maken met een munt die niet vrij verhandeld mag worden
Laat al deze beperkingen nou van tijd tot tijd leiden tot gigantische zeepbellen in Chinees vastgoed en Chinese aandelen.
De People's Bank of China verlaagde namelijk de rente uit vrees voor een vertraging van de economische groei. Al sinds vorig jaar is de Chinese centrale bank stapsgewijs de rente aan het verlagen. Maar hiermee moedigen zij Chinezen aan om risicovollere beleggingen op te zoeken. En de Chinezen hebben zoals u eerder zag weinig alternatieven.
Dit leidde net als in 2007 tot een bijna hyperbolische stijging in aandelenprijzen. Maar dat soort koersbewegingen zijn een kort leven beschoren.
Vreemder was de reactie van de Chinese autoriteiten. Zij deden er alles aan om iedere koersdaling tegen te houden, terwijl de koersdaling enkel een herstel naar 'normaliteit' was. Het was de kater na het feest.
De Chinese overheid probeerde nu de kater te verhelpen door meer alcohol te schenken en de stofwisseling de schuld te geven van het elimineren van de gifstoffen uit het lichaam.
Zij gingen zelfs zo ver om grootaandeelhouders te verbieden hun aandelen voor de komende zes maanden te verkopen. Ook werd er een heksenjacht ondernomen om 'kwaadwillige verkopers' te intimideren en te arresteren. 'Short selling' werd massaal verboden, ongeacht al het bewijs dat aantoont dat dit soort maatregelen niks helpen.
Zeven jaar na de zeepbel op de Chinese aandelenmarkt, was het dit jaar dus weer raak. Het heeft zeven jaar geduurd voordat Chinese particuliere beleggers om het (figuurlijke) bloedbad van destijds te vergeten. En ook nu lijden veel particuliere beleggers enorme verliezen.
Na de zeepbel in de Chinese aandelenmarkt, is het wellicht tijd voor een nieuwe zeepbel in een van de weinige beleggingen waar Chinese particulieren wel toegang tot hebben: goud?