Voorbij de Bitcoin-hype: de beperkingen van Bitcoin en blockchain-technologie
28 april 2017
Er is al veel geschreven over de voordelen van cryptomunten zoals Bitcoin en blockchain-technologie in het algemeen. Blockchain-technologie zal zonder twijfel de wereld veranderen. Het mag geen toeval heten dat een van onze recente gasten aan de Francisco Marroquín Universiteit, Nick Szabo, blockchain-technologie “de Napster van finance” noemde. Terwijl ik de toegevoegde waarde van cryptomunten en blockchain-technologie (h)erken, beargumenteer ik ook dat we voorbij de Bitcoin-hype moeten kijken en de beperkingen van deze opkomende technologieën onder ogen moeten komen juist om de kansen die ze bieden te kunnen herkennen.
De Bitcoin-hype
We kunnen een lange opsomming maken van de psychologische tendensen die ertoe leiden dat tech-georiënteerde Bitcoin-fanaten verliefd raken op de technologie zelf, blind voor praktische belemmeringen:
- Backfire effect
- Bandwagon effect
- Struisvogel effect
- Pro-innovatie bias
- Etc.
Dit heeft als gevolg dat sommige fanatiekelingen de belangrijke struikelblokken negeren die Bitcoin in de nabije toekomst het hoofd zal moeten bieden. Hoewel sommigen – zonder enige twijfel – overdrijven, is de potentie van Bitcoin en blockchain-technologie onmiskenbaar.
Als je ooit internationaal geld hebt geprobeerd over te boeken, dan herken je ongetwijfeld dat de internationale betalingsindustrie, wellicht, in hoogste nood voor verandering is: overboekingen duren dagen, er is een gebrek aan transparantie, en transacties mislukken opvallend vaak. Intermediairs zijn er in overvloed en de kosten zijn hoog. Valuta omwisselen is duur. Er gaat ongeveer $300 biljoen rond in een jaar aan internationale (grensoverschrijdende) transacties, wat tussen de $150 en $200 miljard bijdraagt aan bankomzetten (bron: CryptoCoinsNews). Kortom, een industrie die op het punt staat om op de kop gezet te worden door financiële innovatie.
De fameuze “vork in de weg”
Oproer in bitcoin-land. Bitcoin ondervindt serieuze problemen. Omdat bitcointransactievolumes toenemen, wordt de blockchain groter en groter. Er is sprake van een grote achterstand wat betreft openstaande transacties. Dit heeft geleid tot:
- Lange verwerkingstijden
Pasgeleden koste het bijna vier uur om een transactie te verwerken. In de mate dat transactievolumes verder toenemen, zullen verwerkingstijden van transacties alleen maar verder stijgen. - Hoge transactiekosten
Om prioriteit over andere transacties te krijgen, dat wil zeggen, om jouw transactie in een blok te krijgen dat sneller geverifieerd wordt dan andere blokken, kan een bitcoin-gebruiker transactiekosten aanbieden. Omdat de achterstand qua transacties toeneemt, en verwerkingstijden langer worden, worden gebruikers langzaamaan gedwongen om transactiekosten te bieden. Kortgeleden kostte het $0,32 om een transactie uit te voeren.
Dit alles lijkt problematisch, omdat het hele idee van cryptomunten is dat transacties (zo goed als) real-time uitgevoerd worden en dan ook nog eens tegen een fractie van de transactiekosten van vandaag de dag. De bitcoin-extremisten (bij gebrek aan een betere term) slaan deze kwesties in de wind als iets volslagen irrelevants, vaak niet in staat om te herkennen dat deze problemen eerder verder verslechteren dan verbeteren.
Een van de oplossingen is om simpelweg meer transacties per “blok” toe te laten. Voor het moment lijkt het erop dat 11% van de bitcoin-delvers een voorkeur voor deze oplossing hebben, wat blijkt uit het feit dat ze de gewijzigde blockchain software hebben geïnstalleerd. Zodra ze een meerderheid bereiken, ontstaat er een “vork in de weg”. Dit betekent simpelweg dat een bitcoin verandert in twee verschillende bitcoins met ieder een eigen blockchain: Bitcoin Core (de klassieke versie) en Bitcoin Unlimited (de gewijzigde versie).
Langere verwerkingstijden
De bitcoin-blockchain is te groot, zelfs als je meer transacties in een enkel blok toelaat. Maar het echte probleem is dat de blockchain groeit over tijd, omdat alle historische transacties worden opgeslagen in de blockchain (als blokken). Beter gezegd, dit is een van de fundamentele problemen van blockchain-technologie in het algemeen, grotere blokken of niet.
Ripple, bijvoorbeeld, een concurrent (of supplement zouden sommigen zeggen), hangt niet af van een “blockchain,” maar van een distributed ledger. In dit register wordt alleen de laatste stand van zaken opgeslagen, en niet alle historische transacties. Dit voorkomt dat verwerkingstijden uit de hand lopen. Bitcoin, zoals de munt momenteel bestaat, kan nooit ook maar enigszins ´s werelds totale transactievolume het hoofd bieden.
Ripple´s oplossing, tussen haakjes, belet nodes (het equivalent van bitcoin-delvers) niet van het opslaan van hun eigen transactieverledens om – bijvoorbeeld – de klantervaring te verbeteren. Hoe dan ook, Ripple denkt dat het niet noodzakelijk is om deze verledens te verspreiden onder het gehele transactie-validatienetwerk.
Hoge transactiekosten
Terwijl we beetje bij beetje de limieten op nieuwe bitcoin-emissie naderen (het totale bitcoin-aanbod is gelimiteerd tot 21 miljoen bitcoins; we zijn op een punt aangekomen dat er 15 miljoen bitcoins in omloop zijn), wordt het delven van bitcoins steeds minder rentabel. Zelfs ondanks een (mogelijke) prijsstijging van bitcoins en/of lagere computerkosten, zullen we onvermijdelijk een punt bereiken waarop het delven van bitcoins verliesgevend wordt. Het resultaat moet voor iedereen duidelijk zijn: delvers verliezen hun interesse en zullen zodoende minder computerkracht beschikbaar bestellen om transacties te verwerken.
Wat is de oplossing?
Of bitcoin-gebruikers moeten bitcoin-delvers een incentive geven door transactiekosten te bieden (alsof het een veiling was), of bitcoin moet hervormd worden om een onophoudelijk stijgend aanbod toe te laten.
Zelfs met een “vork in de weg” zullen ofwel transactiekosten uit de hand lopen ofwel de limiet op emissie en het totale aanbod opgeheven moeten worden (sommigen stellen voor om het bitcoin-aanbod met een tot twee procent per jaar te laten toenemen). Hoe dan ook, bitcoin kopen als belegging is risicovol, omdat het betekent dat je speculeert op iets van een gelukkige, bijna unanieme overeenstemming wat betreft fundamentele wijzigingen van het bitcoin-protocol. De kans is groot dat welke beslissing ook genomen wordt, deze geen goed nieuws is voor de toekomst van bitcoin.
De belangrijkste beperking van blockchain-technologie
Een beperking op blockchain of distributed ledger-technologie die zelden besproken wordt, is tegenpartijrisico. Sommigen bitcoin-evangelisten lijken niet te beseffen dat alles dat in een transactie wordt gebruikt op de bitcoin-blockchain – behalve bitcoin zelf – inherent lijdt aan tegenpartijrisico.
Wanneer je blockchain-technologie gebruikt niet om bitcoins over te boeken, maar juist andere (financiële of fysieke) activa, dan boek je in feite een IOU over, een belofte op activa. IOUs hebben tegenpartijrisico, en zonder mechanisme om dit soort risico´s te vermijden, zal blockchain-technologie nooit massaal in zwang raken. IOUs overdragen van persoon A naar persoon B is geen probleem; de activa beloofd door persoon B naar persoon A is dat wel. En dat is een fundamenteel probleem dat de huidige bitcoin en blockchain-technologie niet kan oplossen.
Cryptomunten die als winnaars uit de bus komen zijn daarom degene die de beperkingen van blockchain-technologie erkennen en deze fundamentele uitdaging niet uit de weg gaan. Daarom zie ik initiatieven als Ripple en Ethereum (blockchain voor onder andere intelligente contracten, of “smart contracts”) in een gunstig daglicht.
Ik vermoed dat voor bitcoin, ondanks dat het de eerste cryptomunt in omloop was, hetzelfde lot is weggelegd als Napster: verdoemd tot te verdwijnen in een vage herinnering, zijn revolutionaire en baanbrekende geest meenemend in zijn eigen graf. De vergelijking tussen Bitcoin en Napster is misschien treffender dan Nick Szabo beseft.
In dat opzicht is dat oude vertrouwde goud, zonder tegenpartijrisico, nog helemaal zo gek nog niet.