Ik schreef twee weken eerder dat de groei van het Amerikaanse bruto binnenlands product (bbp) in het eerste kwartaal ellendig was. Was het niet voor de veertig miljard dollar aan zorguitgaven vanwege Obamacare, dan was het bbp een procent gekrompen, zo luidde mijn conclusie. Gisteren kwam de aap uit de mouw en bleek dat het Amerikaanse ministerie van Economische Zaken de bbp-groei had bijgesteld tot... een negatieve 1%. Sterker nog, het blijkt nu dat zonder Obamacare het Amerikaanse bbp met 2% zou zijn gekrompen.

Volgens een meerderheid van de economen en beleidsmakers is er niets aan de hand. De krimp van het bbp was afgelopen kwartaal het gevolg van het strenge winterweer in de VS. Niet alleen teleurstellende bbp-cijfers werden zo terzijde geschoven. Van tegenvallende werkloosheidscijfers (‘men zoekt geen werk wanneer het koud is’) tot treurige ontwikkelingen in de huizenprijzen en bedrijfswinsten, alle teleurstellende cijfers werden op deze wijze goedgepraat.

Ironisch genoeg bleek — ter illustratie — dat het sentiment in de Amerikaanse bouwsector het meest daalde aan de westkust van de VS, waar er overheersend sprake was van droog weer en zonneschijn.

Het feit dat Goldman Sachs nu haar voorspelling voor het bbp van het tweede kwartaal heeft verhoogd van 3% naar bijna 4% is een duidelijke weerspiegeling van het sentiment. Volgens deze rasoptimisten staat het economische herstel nog fier overeind,. Volgend kwartaal lijkt echter do or die te worden voor de Amerikaanse economie. Markten zullen namelijk een volgende keer wél reageren wanneer de bbp-cijfers opnieuw tegenvallen.

Niet alleen strenge winters zijn schadelijk voor de economische groei, ook zachte winters kennen kwalijke gevolgen. Althans, als we de beleidsmakers aan de andere kant van de oceaan mogen geloven. De teleurstellende Europese bbp-cijfers — het Nederlandse bbp kromp met 1,4% in Q1 — werden vergoelijkt met het zachte winterweer.

Zo leidde, volgens de experts, de verminderde vraag naar aardgas tot een economische krimp in een meerderheid van de Europese landen. Tenminste voor Nederland een aannemelijke stelling, omdat het Nederlandse aardgas één van neerlands belangrijkste exportproducten is. Maar zelfs dan verklaart de verminderde gasvraag niet de bbp-daling van 1,4%: de Nederlandse aardgasproductie is namelijk verantwoordelijk voor ongeveer 3% van het Nederlands bbp, terwijl men spreekt over een afname van 25% van de vraag naar aardgas.

Nederland was bovendien geen uitzondering: Finland is weer in recessie, het Italiaans bbp kromp 0,1%, een Portugees herstel lijkt problematisch (-0,7%) en de Franse economie groeit helemaal niet. Uitzondering was Duitsland: daar leidde het milde winterweer in tegenstelling tot de rest wél tot een hogere economische groei. Tot zover het goedpraten van teleurstellende bbp-cijfers door het weer — goed of slecht — de schuld te geven.

Ook China zal pas op de plaats moeten maken. China heeft jarenlang een enorme kredietexpansie ondernomen die geleid heeft tot een immense zeepbel in delen van de vastgoedmarkt en infrastructuur. Wanneer de zeepbel knapt, zal iemand de verliezen moeten dragen. Nu is de Chinese staatsschuld op papier laag, maar gaat iedereen er stilletjes vanuit dat de Chinese overheid zal instaan voor de verliezen van staatsbanken en –bedrijven. De hamvraag is hoe de Chinese autoriteiten dit probleem denken op te lossen. Hoe dan ook zal de vastgoedzeepbel een terugslag voor de Chinese economie betekenen.

De afwikkeling van deze kredietzeepbel zal gevolgen hebben voor de Chinese bbp-groei, en deze gevolgen zullen spoedig zichtbaar worden. Nu al verwacht de markt een reductie van 10% groei naar 7,5%, maar het is aannemelijk dat het Chinees bbp zwaardere klappen te verduren zal krijgen. Niet alleen dat, veel industriële metalen zoals staal zullen nogmaals geraakt worden. Buitenlandse producenten zullen hun marges zien slinken: landen die afhankelijk zijn van dergelijke export gaan eveneens zware tijden tegemoet wat betreft het bbp, dat momenteel gedreven wordt door de Chinese vraag. Onder andere Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse markten zullen geraakt worden.

De Japanse retailverkopen daalden met 13,7% maand-op-maand, de grootste daling in één maand ooit. Ook de jaarcijfers stelden teleur: de retailverkopen daalden jaar-op-jaar het meest sinds de tsunami in 2011. En dat allemaal vóór de belastingverhoging op de consumptie die Shinzo Abe in het vooruitzicht heeft gesteld.

Het mag geen verrassing heten dat de Japanse bbp-cijfers eveneens teleurstelden. Vorig jaar verwachtten analisten een groei van 2,8%; dat bleek uiteindelijk slechts 1% te zijn. De nieuwe bbp-cijfers zullen dit jaar naar alle waarschijnlijkheid ook een fikse tegenvaller voor Abe betekenen.

Met grotendeels grensoverschrijdende kapitaalmarkten is de wereldeconomie onderling afhankelijk. Een zegen voor de internationale arbeidsdeling, maar tevens een garantie voor — wanneer zich een volgende recessie zich voordoet —een wereldwijde recessie. Als de Amerikaanse handel lijdt, lijdt de rest van de wereld. Als de Chinese handel lijdt, lijdt de rest van de wereld. En als de Europese handel lijdt, lijdt de rest van de wereld.

De onderlinge afhankelijkheid van economieën is dusdanig dat de volgende recessie wereldwijd gevoeld zal worden en haar weerslag zal hebben op aandelenmarkten in meerdere uithoeken. Wanneer aandelen uit de gunst raken, zal goud opnieuw de beursfavoriet worden. Tot die tijd zullen goudprijzen onder druk staan, maar dat is bij uitstek het moment om in goud te beleggen of een positie te consolideren en/of uit te breiden.