Als we het gehele goudaanbod nemen (al het goud dat ooit gemijnd is) en vermenigvuldigen met de huidige goudprijs in dollars, dan komen we op een totaal van $6886 miljard. Doen we hetzelfde voor Bitcoins, dan komen we uit op $57 miljard. Dat betekent dat de goudmarkt 120 keer meer waard is dan Bitcoin. En dat is belangrijk.

Wat het ook laat zien, is dat Bitcoin nog een lange weg te gaan heeft. We staan pas aan de vooravond van de criptomuntenrevolutie. Honderdtwintig keer de huidige prijs betekent een prijs van $400,000 per Bitcoin. En die sprong, als die ooit gebeurt, duurt nog wel even. Tot die tijd zal Bitcoin zeker niet “goud vervangen”.

Het gaat daarom te ver om Bitcoin een zeepbel te noemen. Sommigen gaan zelfs zo ver om Bitcoin te vergelijken met de tulpenmanie in de 17^e eeuw in Nederland, toen de (optie)prijs voor zeldzame tulpenbollen enorm toenam om vervolgens weer net zo hard te dalen. Bitcoin, daarentegen, kan een groot succes worden of geheel verdwijnen, zoals bijvoorbeeld ooit gebeurde met het peer-to-peer programma Napster (waarmee muziekbestanden uitgewisseld konden worden). En dat kunnen we van goud zeker niet zeggen.

Een Bitcoin is niet iets tastbaars, dat mag duidelijk zijn. Maar een Bitcoin is zelfs niet aanwijsbaar op een harde schijf. Een Bitcoin is een aantekening in een blockchain, een soort openbaar register, en zonder blockchain is er geen Bitcoin.

Dat dit zo is, mag wel duidelijk zijn uit de recente twist in het Bitcoin-relaas. Zoals ik eerder voorspelde in een vorig Bitcoin-gerelateerd artikel, was er onenigheid onder de “mijnbouwers” over de efficiëntie van de Bitcoin. Het probleem is dat het proces waarbij mijnbouwers Bitcoin verdienen en transacties verwerken complex is en geen snelle en goedkope settlements toelaat. Althans, hoe groter het transactievolume, hoe langer de wachttijden en hoe duurder een transactie. Dat kan opgelost worden door meer transacties toe te laten in één enkel blok aan transacties, maar daarmee offer je veiligheid op voor efficiëntie.

En zoals Nick Szabo, die een voorloper van de Bitcoin beschreef (het fameuze Bit Gold want, ja, Bitcoin is een digitale kopie van goud), zo terecht zei: "Veiligheid valt makkelijk te meten wanneer het al te laat is". In andere woorden, je ontdekt pas hoe onveilig iets is wanneer het te laat is. En het feit dat je veiligheid opoffert voor efficiëntie, kan pas een foute keuze blijken te zijn wanneer er miljarden buit worden gemaakt en het vertrouwen in de munt verloren gaat.

(Overigens pleitte Nick Szabo voor Bitcoin als “veilige” optie voor grote transacties, bijvoorbeeld tussen financiële intermediairs, terwijl de dagelijkse kop koffie niet met Bitcoin zou worden afgerekend, maar met een tweede laag aan secundaire registers en intermediairs die meer alledaagse transacties kunnen afhandelen, vergelijkbaar met een goudstandaard waarbij mensen gebruik maken van creditcards en bankoverschrijvingen, maar dat de onderlinge transacties tussen banken worden afgerekend in goud of beloftes op goud).

Dit alles leidde tot onenigheid onder de mijnbouwers, die het protocol op min of meer democratische wijze kunnen aanpassen, waardoor er ineens twee blockchains met bitcoin bestaan: de originele (de “veiligere” maar minder efficiënte) en Bitcoin Cash (de minder “veilige”). We hebben daarom nu ineens twee Bitcoins, in plaats van één.

Hoe is goud anders?

In het geval van goud is de institutionele context gegeven. Een enkele mijnbouwer, of een groep mijnbouwers, kan niks veranderen aan de natuurlijke karakteristieken van goud. Het feit dat één iemand of één groep alle goudmijnen ter wereld bestuurt kent geen speciale krachten aan hen toe. Deze omnipotente bestuurder verantwoordelijk voor de gehele jaarproductie aan goud, kan niet de wetten van de natuur ombuigen om bijvoorbeeld goud minder schaars te maken.

Goud bestaat zonder register en kan zonder mijnbouwers. Bitcoin niet.

Het digitaal repliceren van goud door middel van Bitcoin heeft grote voordelen ten opzichte van goud. Er zijn geen dure fysieke transporten nodig en er hoeven geen verzekeringen afgesloten te worden. Dat leidt ertoe dat er miljarden aan Bitcoins heen en weer kan worden geschoven voor een fractie van de kosten om miljarden aan goud heen en weer te schuiven.

Herinnert u zich nog dat DNB goud terughaalde uit New York om het in Amsterdam op te slaan? Dat was een dure klus. Een klus die met Bitcoin een fractie van de tijd en kosten zou hebben behelst.

Maar goed. Er zijn nog wat andere scenario´s waarin Bitcoins waardeloos raken voor de doemdenkers onder ons. Wat te denken van de afhankelijkheid van het internet? Of van het aantal mijnbouwers en de geografische spreiding van mijnbouwers? Als alle mijnbouwers zich concentreren in één á twee regionen, dan kunnen autoriteiten heel simpel deze mijnbouwers opsporen en sluiten. Weg Blockchain. Weg Bitcoin. En laat dat nou net het geval zijn.

Sluit de mijnbouwers in Europa en de VS, en Bitcoin is ineens stukken minder veilig. Deze “nodes” controleren elkaar namelijk continu. En wat is nou veiliger? Tien “robots” die elkaar controleren? Of tienduizend?

Het idee dat Bitcoin op korte termijn goud zal verdrijven als veilige haven is daarom grotendeels een mythe. En de korte termijn in de context van de eeuwenlange evolutie in geld en ruilmiddelen betekent gemakkelijk een jaar of twintig.